140 lat temu, 13 sierpnia 1873 roku w Jurczycach urodził się gen. Józef Haller von Hallenburg, harcmistrz, legionista, generał broni Wojska Polskiego, działacz polityczny i społeczny, kawaler orderów Orła Białego i Virtuti Militari. Studiował w Wiedniu w Wojskowej Akademii Technicznej, następnie służył w armii austriackiej. - Pośród ówczesnego młodego pokolenia było dobrze widziane uzyskać stopień oficerski, ponieważ robiono to z myślą o tym, że to się kiedyś przyda. Młodzi szkolili się z myślą o wolnej i niepodległej Polsce – mówił prof. Michał Klimecki. Gen. Józef Haller w czasie I wojny światowej był dowódcą II Brygady Legionów. - W moim odczuciu życiorys generała jest typowym życiorysem tych, którzy podjęli gdzieś w I wojnie światowej odpowiedzialność za losy pokolenia i potem tej odpowiedzialności do końca życia się nie wyrzekli – komentował płk. Tadeusz Panecki. Archiwalne dźwięki z wypowiedziami gen. Józefa Hallera w serwisie - Radia Wolności >>> Twórca Błękitnej Armii Generał Haller dowodził powołaną z ramienia Komitetu Narodowego Polskiego Armią Polską we Francji. Utworzona 4 czerwca 1917 roku ochotnicza formacja wojskowa nazywana była Błękitną Armią od koloru mundurów. Były to najliczniejsze polskie siły wojskowe na obczyźnie. Zostały one uznane przez państwa Ententy za samodzielną, sojuszniczą i jedyną współwalczącą Armię Polską. Wyposażona w nowoczesną broń, a zwłaszcza samoloty i czołgi Renault FT-17, wzmocniła tworzące się później Wojsko Polskie. - Jego wielką zasługą jest to, iż przybywając do Francji z jakąś wizją tworzenia wojsk polskich, dbał o to, aby były one suwerenne i że tym wojskom, gdzie duża część oficerów była pochodzenia francuskiego nadał wyraźnie narodowy charakter – komentował historyk wojskowości płk Tadeusz Panecki. Po odzyskaniu niepodległości W 1919 roku Armia Polska licząca blisko 70 tysięcy żołnierzy została przetransportowana do Polski i wzięła udział w zwycięskich walkach polsko-ukraińskich w Galicji Wschodniej i na Wołyniu. We wrześniu 1919 roku Błękitną Armię przeformowano, a dywizje zostały włączone do Wojska Polskiego. W okresie wzrostu napięcia z Niemcami, przed podpisaniem Traktatu Wersalskiego, oddziały Błękitnej Armii zostały przerzucone na granicę zachodnią, tworząc główne siły frontu południowo-zachodniego i południowego. Generałowi przypadło też w udziale przejęcie Pomorza, gdzie 10 lutego 1920 roku dokonał symbolicznych zaślubin Polski z Bałtykiem. Tego dnia w Pucku gen. Józef Haller wrzucił do morza platynowy pierścień, symbolizujący powrót Polski do Bałtyku. Wspominając po latach tamtą historyczną chwilę, dowódca nie ukrywał wzruszenia - Rzeczpospolita stała się znów władczynią na swoim Bałtyku - mówił. Wojna polsko-bolszewicka Generał Haller w 1920 roku został Generalnym Inspektorem Armii Ochotniczej. Podczas Bitwy Warszawskiej dowodził wojskami broniącymi przedpola stolicy, był członkiem Rady Obrony Państwa, a następnie był dowódcą frontu północno-wschodniego. Działalność polityczna W 1922 roku gen. Haller został wybrany na posła do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z ówczesnymi przepisami musiał zawiesić swoją służbę żołnierza zawodowego. Jednak już w następnym roku, po zrzeczeniu się mandatu, powrócił do wojska na stanowisko Generalnego Inspektora Artylerii. Generał często krytykował Józefa Piłsudskiego. Po przewrocie majowym 1926 roku został zwolniony ze służby. W latach 1936-1939 pełnił funkcję przedwodniczącego Rady Naczelnej Stronnictwa Pracy. Od 1936 roku wraz z gen. Władysławem Sikorskim, Ignacym Janem Paderewskim i Wincentym Witosem współtworzył antysanacyjny Front Morges. Emigracja Po kampanii wrześniowej gen. Haller przedostał się przez Rumunię do Francji. Tam oddał się do dyspozycji gen. Władysława Sikorskiego, szefa tworzonego na emigracji rządu Rzeczypospolitej. W latach 1940-1943 pełnił w nim funkcje ministra oświaty. Po zakończeniu wojny gen. Józef Haller zdecydował się pozostać na obczyźnie. Zmarł 4 czerwca 1960 roku w Londynie. Jego prochy zostały sprowadzone do kraju w 1993 roku i spoczęły w krypcie kościoła Świętej Agnieszki w Krakowie.
Posted on: Wed, 14 Aug 2013 15:19:12 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015