Fascio -wiązka, więź. Zdaje się, że faszyzm w krajach europejskich (Polsce, Włoszech, Rumunii, na Bałkanach a także Niemczech - gdzie niestety przerodził się w skrajną, szowinistyczną formę jaką był nazizm) był wówczas jedyną alternatywą dla komunizmu. Początkowo terminem tym określano wyłącznie ruch rozwijający się we Włoszech pod przywództwem B. Mussoliniego, którego podstawą stały się stowarzyszenia żołnierzy frontowych (Fasci di Combattimento), założone w marcu 1919. W tym samym roku B. Mussolini ogłosił manifest faszystowski. Organizacja zdominowana przez elementy syndykalistyczno-rewolucyjne głosiła walkę o utworzenie Zgromadzenia Ustawodawczego, głosowanie powszechne od 21 roku życia, ustanowienie prawa do głosowania dla kobiet, reprezentację proporcjonalną, autonomię lokalną, referendum z inicjatywy ludu, zniesienie policji politycznej, tajnej dyplomacji, armię wyłącznie obronną, konfiskatę dóbr kongregacji, zakaz spekulacji na giełdzie, emeryturę od 55 roku życia, ośmiogodzinny dzień pracy, prawne zagwarantowanie minimum płac, podatku od kapitału utworzonego z zysków wojennych, dochodzącego do 85% itp. O zakres terminu i istotę faszyzmu toczą się spory wśród uczonych i polityków, nacechowane emocjami i niewolne od politycznych implikacji. Cechy faszyzmu miał nazizm w Niemczech, uważany za jego radykalną odmianę, bliski faszyzmowi pod względem politycznym, dystansujący się jednak od niego ideowo choć z upływem czasu wywierający nań coraz większy wpływ. Ruchy i organizacje faszystowskie lub faszyzujące istniały w Hiszpanii (Falanga Hiszpańska), Francji (Croix de Feu), Austrii, Finlandii, Estonii (wabsowie), w niektórych krajach Ameryki Łacińskiej, a także w Polsce (Falanga); w latach II wojny światowej faszyzm był systemem państwowym w Chorwacji (ustasze - drugie po niemczech zbrodnicze państwo o tej ideologii, leczy faszystowskich krajów było dużo więcej i nie panował tam powszechny terror). Na Węgrzech (strzałokrzyżowcy) zapanował w ostatnich miesiącach wojny, w Rumunii (Żelazna Gwardia) wywierał wpływ na sprawowanie władzy. Elementy pokrewne wykazywał ustrój Hiszpanii pod rządami generała F. Franco i Portugalii za czasów A. Salazara, a także Słowacji po 1939, pod władzą A. Hlinki.
Posted on: Tue, 15 Oct 2013 18:03:51 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015