Fitre vermenin önemi Sual: Fitrenin önemi nedir? Kimlerin fitre vermesi gerekir? CEVAP İhtiyacı olan eşyadan ve borçlarından fazla olarak, zekât nisabı kadar malı, parası bulunan Müslümanın fitre vermesi vacib olur. Nisaba malik değilse fitre vermesi vacib olmaz, fakat vermesi iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Sadaka-i fıtr, zenginlerinize bir tezkiyedir. Fakirleriniz de verirse, Allahü teâlâ onlara daha çoğunu verir.) [Ebu Davud] (Tezkiye, temize çıkarma, temizleme demektir.) (Ramazan orucu, gökle yer arasında durur. Sadaka-i fıtr verilince yükselir.) [Ebu Hafs] (Sadaka-i fıtr, oruçlunun, uygunsuz sözlerinden hâsıl olan günahları temizler.) [Beyheki] Diğer üç mezhepte, bir günlük yiyeceği olanın fitre vermesi farzdır. Hadis-i şerifte, (Sadaka-i fıtrı, küçük büyük, zengin fakir herkesin vermesi gerekir) buyuruldu. (Ebu Davud) Dinen zengin olmayan herkes, fitre, zekât alabilir. İhtiyacı olan eşya ve borçlarından fazla olarak, zekât nisabı kadar malı, parası bulunan Müslümanın, fitre vermesi vacib olur. Fitre, zekât alması, haram olur. Fitre nisabına katılacak malın ticaret için olması şart olmadığı gibi, elinde bir yıl kalmış olması da gerekmez. Hastalık gibi herhangi bir özürden dolayı oruç tutamayan kimsenin de, zenginse fitre vermesi gerekir. Ticaret için olmayan malların zekâtı verilmez. Gelirleri nisaba dahil edilir. Nisaba malik olmayan herkes fakir sayılır, zekât alabilir. Nisaba malikse fitre vermesi vacip olur. Asgari maaş alan bir kimse, borçları çıktıktan sonra, nisaba malik ise, zengin sayılır, fitre vermesi gerekir. [Nisap, 96 gr altın veya bu değerde para, ticaret malı demektir.] Sadaka-i fıtr, Ramazan-ı şerifte verilir. Ramazandan önce ve bayramdan sonra da vermek caizse de bayram namazından önce verilmiş olması daha çok sevabdır. Şâfiî’de Ramazandan önce verilmez. Bayramdan sonraya da bırakılmaz. Ana babaya, dedeye, büyükanneye, evlada, toruna, hanıma ve kâfire fitre verilmez. Fakir olmak şartıyla geline, kardeş, hala, amca, dayı, teyze gibi akrabaya, damada, kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa verilebilir. Eğer salih iseler, yakın akrabaya vermek, daha çok sevab olur. İmameyn’e göre, borçlu ve fakir kimseye, hanımı fitre verebilir. (Mevkûfat) Sadaka-i fıtrın miktarı her yıl değişmez. Bir kişinin fitresi olarak her gün için değil, bir ay için yarım sa’ buğday veya un, yahut bir sa’ arpa, hurma veya kuru üzüm verilir. Yarım sa ölçek, ihtiyatlı olarak 1750 gramdır. 1750 gram buğday veya un yahut 3500 gram arpa, kuru üzüm veya hurma verilir. Ya bu ürünlerin kendisini veya tutarları kadar altın yahut gümüş vermek gerekir. Buğday, un ve diğerlerini vermek güç olursa, bunların kıymeti kadar ekmek, mısır veya kağıt para da verilebilir. Sual: Fitre ne zaman vacip olur? CEVAP Kurban bayramının üçüncü günü nisaba malik olan zengindir. Nisap, zekat nisabı gibidir. Kurbanda farklılık şöyledir: İhtiyacı olan eşyadan ve borçlarından fazla olarak, zekat nisabı kadar malı, parası bulunan her hür Müslümanın, Ramazan bayramının birinci günü sabahı, tan yeri aydınlanırken, (Fitre) vermesi vacip olur. Daha önce ve daha sonra vacip olmaz. Fitre ve kurban nisabı hesabına katılacak malın ticaret için olması şart olmadığı gibi, elinde bir yıl kalmış olması da lazım değildir. Bayramın birinci günü sabah namazı girdiği anda, nisap miktarı kadar mala malik olmak şarttır. Sual: Fitre kimlere verilir, kimlere verilmez, zekatın hükümleri fitrede de geçerli mi? CEVAP Evet. Yani zekattaki gibi: Ana babaya, dedeye, büyük anneye, evlada, toruna, hanıma ve kâfire fitre verilmez. Fakir olmak şartı ile kardeşe, geline, damada, kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa, üvey babaya, üvey anneye fitre verilir. Hala, amca, dayı, teyze, kardeş, kardeş çocuğu gibi akrabaya fitre vermek daha çok sevap olur. İmameyne göre, borçlu ve fakir kimseye, hanımı fitre verebilir. (Mevkufat) Sual: Fitredeki vekalet, zekattaki gibi mi? CEVAP Evet. Sual: Zekat gibi, fitreyi de hediye diye vermek caiz mi? CEVAP Evet. Sual: Hurma ile iftar eden fitresini hurmadan mı verir? CEVAP Hayır. Senenin ekserisinde yediği şeyden verir. Sual: Telefonda vekalet olur mu? CEVAP Olur. E-maille de olur. Sual: 4 kişinin adam başı 1750 gram un vererek toplam 7 kilogram ile bir kişiye vekalet vererek fitresini ödemesi doğru mu? CEVAP Doğru. Sual: Bir kişiye verip (ya da daha sonra vermek üzere anlaşıp) bu parayla payıma düşen miktarda un alarak dilediğine dilediğin kadar adıma fitre olarak vermeye seni vekil tayin ettim dersek o da kabul ettim dese bu şekilde verilen fitre caiz midir? CEVAP O adam da un alıp verirse mesele yok. Daha kolay yol: 15- 20 kişinin vekaleti alınıp, alınan para ile bir çeyrek altın alınıp fakire verilirse bu iş halledilmiş olur. Sual: Teyzeye halaya amcaya dayıya fitre ve zekat verilir mi? CEVAP Verilir. Sual: Fitre sadece fakirlere mi verilir? CEVAP Evet. Sual: Fakirler için arkadaşımdan vekil olarak fitre nasıl alabilirim? CEVAP Zenginlerin vekili de olabilirsin, fakirlerin de. Bir fakirden vekalet alırsın. Yani fitremi almak ve dilediğin yere harcamak üzere seni vekil ettim der, sen de herkesten fitre alıp dilediğin yere verirsin. Sual: Eşimin ve akıl baliğ olmamış çocuklarımın onlardan habersiz ve vekaletsiz fitrelerini verebilir miyim? CEVAP Eşiniz ve çocuklarınıza bakmak mecburiyetinde olduğunuz için habersiz verebilirsiniz. Sual: Ağabeyimin ve evli kız kardeşimin fitresini onlardan habersiz verebilir miyim? CEVAP Veremezsiniz. Bir kimse, kendi malından, başkası için fitre verince, o önceden emretmiş ise, caiz olur. Emri ile vermemiş ise, sonradan razı olsa da, caiz olmaz. Onların malı veya parası ile vermiş ise, razı olunca caiz olur. Yahut onların sizi, (Sadaka-i fıtramı vermek üzere seni vekil ettim) demeleri gerekir. Sual: Beş kişinin fitrelerini vermek üzere vekilim. Fitreleri toplu olarak mı yoksa herbiri için ayrı ayrı mı vermeliyim? CEVAP Hepsini birden verebilirsiniz. Sual: Şafii mezhebinde olan kimse ne kadar ve nasıl fitre vermesi gerekir? CEVAP 1680 gram buğday, pirinç, hurma, nohut, peynir verilebilir. Bunların yerine kağıt para verilemediği gibi altın ve gümüş de verilemez. Ayrıca sekiz sınıfa verilmesi gerekir. Üç sınıfa verilmesini caiz gören âlimler de varsa da bu üç sınıfı bulmak çok güçtür, yok gibidir. Onun için Hanefi mezhebi taklit edilerek vermelidir. Sual: Geçmiş senelerde verilmeyen fitreler verilir mi? Verilirse nasıl verilir? CEVAP Verilir. Kaza edilmiş olur. Aynen altın olarak verilir. Sual: Seferde olduğum için oruç tutamadım. Fitre vermem gerekir mi? CEVAP Bir özrü sebebi ile oruç tutmayanın da, sadaka-i fıtr vermesi gerekir. Sual: Doğmamış anne karnındaki çocuğun fitresini vermek gerekir mi? CEVAP Verilmez. Sual: Nisap miktarı param var fakat 1 sene dolmadı, fitre vermem gerekiyor mu? CEVAP Fıtra için bir sene gerekmez. O an nisaba malikseniz vereceksiniz. Sual: Ramazan ayında bayram namazından önce verilmesi gereken fitreyi, caiz olmayan kişilere verdiğini bayramdan sonra öğrenen bir kişinin ne yapması gerekir? CEVAP Yeniden bir fakire verir. Sual: Zekatım fitrelerimizle birlikte bir çeyrek altın tutuyor. Bir çeyrek altını hem zekatım için hem de fitrelerim için verebilir miyim? CEVAP Evet verilir. Sual: Fitreyi fazla vermek iyi olur mu? CEVAP Elbette. Sual: Fitreyi yıllarca kağıt parayla veren kimsenin, altınla devir yapması lazım mı? CEVAP Devir yapmak iyi olur. Yapılmasa da, bir kavle göre sahihtir. Sual: Zekat ve fitre aynı kişiye verilebilir mi? CEVAP Evet. Sual: Fakir kardeşe fitre verilir mi? CEVAP Evet. Sual: Kız kardeşime fitre verebilir miyim? CEVAP Fitrenizi zengin değilse kız kardeşinize veya çocuklarına vermenizde mahzur yoktur. Başkasının fitresini vermek Sual: Bir kimse, yanında kalan ana babasının ve âkıl bâliğ olan oğlunun fitresini, onlardan habersiz verse, caiz olur mu? CEVAP Sonradan bildirmek şartıyla caiz olur. Delinin fitresi Sual: Delinin, fitre vermesi gerekir mi? CEVAP Evet, malı varsa fitresi kendi malından verilir. Velisi vermezse, deli iyileşirse, eski fitrelerini de kendisi verir. İyileşmezse, zaten sorumlu olmaz. (Dürr-ül-muhtar) Yolcu fitre verir mi? Sual: Seferi yani yolcu olan kimsenin, nisaba malikse fitre vermesi gerekir mi? CEVAP Evet, gerekir. Çocukların fıtrası Sual: Büluğa ermemiş küçük çocuk veya deli zenginse fıtralarını, babası, bunların parasından mı verir? CEVAP Şart değil. Baba kendi parasından da verebilir veya bunların malı varsa, fıtralarını kendi mallarından verebilir. Eğer velisi vermezse, zengin çocuk büyüdüğü zaman, deli iyileşince eski fıtralarını da kendileri verir. Büluğa ermemiş çocuğun malı yoksa, bunun fıtrasını babası, kendi fıtrasıyla birlikte verir. Yani kendisi zenginse verir. Büluğa ermiş çocuklarının fıtralarını vermesi gerekmez. (S. Ebediyye) Fıtrayı kâğıt parayla vermek Sual: S. Ebediyye’de, Cevhere kitabından alınarak, (Sadaka-i fıtr olarak, arpa, buğday yerine kıymetleri kadar altın, gümüş veya fülus, yani bakır, bronz para [kâğıt para] ve her çeşit mal verilebilir) deniliyor. İhtiyaç hâlinde, fıtrayı bu kavle göre, kâğıt para olarak vermekte mahzur var mıdır? CEVAP İhtiyaç olursa caiz olur. Diğer âlimlere de uymak için altın olarak vermek iyi olur. Fitrenin vacib olması Sual: S. Ebediyye’de, (Bayramın birinci günü sabah namazı girdiği anda, nisap miktarı kadar mala malik olmak şarttır. O andan sonra nisaba kavuşanın, dünyaya veya imana gelenin fıtra vermesi vacib olmaz) deniyor. Bayramın birinci günü öğleden sonra, nisaba malik olana da fıtra vermek vacib olur mu? CEVAP Vacib olmaz. (İbni Âbidin) Vacib olmasa da, fıtra az olduğu için herkesin vermesi iyi olur. Diğer üç mezhepte, bir günlük yiyeceği olanın fitre vermesi farzdır. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir: (Sadaka-i fıtr, zenginlerinize bir tezkiyedir. Fakirleriniz de verirse, Allahü teâlâ onlara daha çoğunu verir.) [Ebu Davud] dinimizislam/detay.asp?Aid=1081
Posted on: Thu, 25 Jul 2013 08:03:21 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015