MIZO TAWNG HMANDAN DIK Kan chenna leilung azirin zeizia leh hawiher a danglam thei angin tawng hman dan chin a inang lo thei bawk a ni. Amaherawh chu engti khawpin lo inpawlhsawp mah se, Mizo tawng pangngai hi a awm ve hrim hrim a, chu thu chu kan buan tura chu a ni. Tunlai thangthar Mizo tawng ni si, ni si lo ang vel hian kan kuai vir kual kawi ngil thluai thlum vel chiam a, tlema siam rem a tul deuh tawh a ni. Kawng lehlama thlir chuan hnam dang kara seilian kan nihnaah indem ngawt theih thil a nih loh laiin intuai thar chu a tul tak meuh a ni. Ar chil zat tal i han thur chhuak dawn teh ang u hmiang. 1. Siam Siam hi “He pa hian min vel” tiha ‘hian’ lam rik ang hian kan hmang sual fo. “Fiamthu” tiha ‘fiam’ lam rik dan angin emaw “Tui lian” tiha lian angin emaw lam rik tur a ni. Pheikhawk ka siamtir (lam hniam mai tur a ni a, lam pir kher a ngai lo) Pathianin lei leh van a siam (tih san leh mai tur) 2. Keng@King He lehkhabu hi lo keng lawk teh tih turah hian king kan hmang ta fo mai. I lehkhabu ken kha khawia mi nge? Tunlai thangthar nawlpuite hian king ti tawh lovin keng hman thiam a tha ta hle. 3. Bang@Ban Inkhawm an bang tawh em? An ban hunah lo leng ta che tih turah hian an bang hunah tiin kan la lam fo va, hei hi ngaimawh tham a tling a ni. Eng chawhmeh nge i kan a, kan kang leh ang em? tia hman tur a ni. 4. Naupang@Nopang A tlangpuiin Naupang tih turah Nopang tia lam ri kan kat ta nuk mai. Kan tan Naupang a lo piang a, tih pawh “Kan tan nau a lo piang a, tih hi lehlin tharah chuan an dah ta a, a mam ta hle. Vawkno te, Nopui te a awm a, Nopang a awm lo a nih chu. Hausa tia lam turah pawh Hosa tia lam kan awm nual mai. 5. Mai@Mei Kangmei, Thukmei, Ran mei te hi chu Mei tia hman a ni a. I ho em mai, lo ti mai rawh, a ropui hle mai tia hman thin tur a ni. Thuziakah phei chuan Mai hmanna turah Mei hmang kan hnihthum hle. Kan ei thin thlaiah pawh Mai leh Maian a awm bawk. 6. Zing chaw/Tlai chaw Tunlai sanah phei chuan Tukthuan tih turah Zing chaw, Zanriah aiah Tlai chaw kan hmang uar ta hle. Zing chaw aiah Tukthuan, tlai chaw aiah Zanriah hmang thei zel ila, a tha ngawt ang. Chhun lama mi hi chu chaw chhun an ti ve thung. 7. Zanin@Vawiin/ni Zing leh chhun atanga zan lo thleng tur kan sawi dawn chuan Nakin tlai, nakin zan hman tur a ni a, a zan la laa hman a nih chuan tun zan ti lovin zanin tih tur a ni. Vawiin tih mai turah ni kan belh kher a, a tul hran lo, vawiin tih mai tur a ni. 8. Na He na hi kan hmang rim hle. Ramri pel thlenga kan hmang erawh chu a dik loh mai bakah Mizo tawng a tichingpen hle a ni. Bible chhiarna tih aiin Pathian thu thianghlim i lo ngaithla ang, solo-na tih aiin solo turin, thilpek lakkhawmna tih aiin thilpek lakkhawm a ni ang a, heng thu sawina, thingpui inna, zaina, chaw eina, adt… pawh hi hman dan mawi a awm ngei ang le. 9. Kam@Kang Tuichhun tui hi a nihphung pangngai aia a tlem(phai) deuh chuan kam (Kam ding tiha ‘Kam’ rik angin) tia lam tur a ni a, tui awm lo hulhual hi a kang an ti thin. 10. Khap Thil sei lam teh na’n khap khat, khap hnih kanti a. Rilru inkhapte pawh a awm. Kan hmang sual lem lo. Ti lo tura khapna, danin a khap tlat lam kan sawi hian mit khap anga kan khaptir thin hi sim a tha. Hapta khat tiha ‘Hap’ lam rik ang hian lam hniam mai tur a ni. 11. Tui in hal/muthilhchhuak Ka tui a hal tih mai turah ka tui in a hal tia inbelh hi a chuang tlai mai bakah a dik lo. Chutiang bawkin ka mut a chhuak tih mai turah ka muthilh a chhuak tih kher hi a dik lo a ni. 12. Lei/leilawn Lui leh kawra kaina tur dawh hi Lei(Bridge) chu a ni a, a lawna lawn chi inchung leilawn(Ladder) hi leilawn taka chu a ni e. 13. Ransa@Ramsa ‘Ran’ tih chauh a nih chuan ina kan vulh chi ui, kel, ar, vawk, bawng, sial leh a dangte a kawk ang a. Ransa a nih tawh chuan vulh pawh vulh loh pawh ‘Animal’ hrim hrim sawina a ni tawh. Ramsa a nih leh chuan ram hnuaia awm leh khawsa chi, kawlh leh hel(Wild beast, wild animal) sawina bik a ni. Mihringte hi kan chhuakvak thin a, rannungte hi an vak chhuak thin thung. 14. Pawi/pawimawh Naupangin thleng an tikeh a, a pawi i ti hle a. Fa enkawl a pawimawhzia inhrilh zel ila. Mi kara mei zuk hi ngaimawh tham a tling a, sawma pakhat(thilpek) hi chu i ngaipawimawh hram hram ang u. 15. Bun Tarmit hi an bun ngai lo, an vuah zawk thin. Sam an met lo va, lu an met zawk thin. Pheikhawk leh mawza, ngunte hi an bun zawk ngai e. Tlipna Mizo tawng hi ngialngan taka lak dawn chuan a dik thei lo. Tawng dang pawh a ni tho. Tawngphung pangngai hi a awm ve hrim hrim a, fimkhur a tul hle. Bike khalha i kal chuan ‘Bike-in ka lo kal’ tih tur a ni a, Bike khalh reng chunga Bike nen kan tih vaih chuan min hnuk hlum dawn mai dawn asin. Sawi tur a la tam mai a, lehpekah kan la tuihnih leh ang chu…Chungte chu…Ka lo kal tum..Lo ei chhung rawh…Ka lo leng dawn che…En teh i hria em?..I duh lai em…
Posted on: Sat, 29 Jun 2013 09:17:18 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015