MIZORAM LEI MIN... A case study of RANGVAMUAL LEI MIN Mizoram - TopicsExpress



          

MIZORAM LEI MIN... A case study of RANGVAMUAL LEI MIN Mizoram hi tlangram anih mai bakah Sedimentary rock formations ( khawvel a leilung naupang ber chi) a lo ni leh khauh va. Chumai ala ni law, khawvel Lirnghing duh berna ram, India leh China Tectonic plate ( Khawmual pui hrawl tak tak leihnuai a khi phek phuk, plate anga lang luau luau che reng/ insu fo) te insut bawp bawp na ram a awm anih bawk hi han hrereng phawt mai ila. Tun tum ah chuan RV Leimin hi han zir chiang dawn ta ila. Vawiin Vanglaini a chhuak ang khan he leimin leh a nghawngte enfiah tur hian sorkar chuan Inspection Team a din tawh a ni. Heng mite hian an theih tawp chuan an thlek vel tawh anih hmel, mahse an technical members PWD Engineer leh kan Geologist te pawhin a kaikuang tak man chhuak a, a tihdamna ( solution) neih theih erawh an huphurh hle niin a lang. PWD lam atangin SUM awmlo, Geologists lamin la zir chian deuh a ngai anti ani awm e. An han en vang vang a Pu Ramthanmawia, Laipuitlang in hmun tur laih vang ni ta berin an hmu ta ani. Pu Ramthanmawia pawh thiam a inti bik vak lo aniang State sawrkarin zangna dawmna beitham tak a pek dawn bakah , Pu RT Mawia hian leiminin in a tihchhiatsak chhungkaw palite hnenah ṭanpuina Rs. 1,00,000 ṭheuh pek a tum thu a sawi tih ani. I HAN ZIR CHIANG DAWN TEH ANG : Science lam zir mite chuan hei hi kan hre tlangpui awm e. HARSATNA ( Problem) a awm reng reng hi 1) What is the problem ? 2) Why it has become a problem ? 3) How this has become such a problem ? tih kan zawng chhuak anga. Heng zawhna pathumte hi kan chhan dik theih chuan khawvelah hian Problem chin fel theih loh a awm lo tih hi ani. A Pathian thu tak pawhin he khawvel ah hian kan Pathian hian Problem ringawt a dah tawp ngai lova, a bul hnai ah zawng peihte tan SOLUTION a dah tel ngei ngei tih hi ani. 1) What is the problem ? Kan harsatna leh buaina ber chu LEI-MIN ani. Leimin hi chi 2 ang deuhvin han sawi ta ila. A pakhatna chu : Ko pang min kan tih Slope movement/ Slope Stability problem hi ani. Chung lam atangin a hnuai lamah lei, lung leh a chawhpawlh pawh an rawn tla ta ani. An rawn tlak tanna leh tlak zel dan tur a hmuh theih nghal thin. Mizoram ang tlangram ah, Pathianin an awm dan tur a A lo dah fel thak chu mihringte hmasawn duh huam huamna lamah, chung ang tlang pang a an awm nghet tha hle hle chu kawng laih avang emaw Inhmun tur , mihring awmna tur emaw industry dinna tur a sum seng tlem thei ang bera kan laih thin avangin chu LEI MIN chu a awm ta thin ani. A pahnihna chu : Lei pil thuih thuih, SUBSIDENCE kan tih hi ani. Heng ang lei tlahniam hi a tlangpuiin kan leihnuai khi nasat ( highly faulted) avanga chung leikhi ( faults) te te lo inzawm khawm fuh ( line khat chi, major fault ang emaw kil thum nei ang emaw kil li nei ang emaw) palh a, engtin tin emaw a an lo innek chep leh ham tang thin condition kha tui a luh ( ruah tui emaw tui paih pawh - lubricating oil angin) tak thin avangin an tla hniam ta rup rup thin. Heng ang subsidence hian tlak hniam hun bik ( kan leimin anga ruah tui tam lai leh a hnu chho bawr ani zel ang) hi a nei chuang lova. An awm nghet ( naturally stabilised) a, an innawr/ ham tan zawh loh hun hun ah an tla thut thut zel mai ani. Hetiang SUBSIDENCE hi an chet zel dan tur a hmuh theih lova, tlak hniam leh zelna tur lei thawl ( void spaces) a hnuai lama awm dan a che leh tur ani mai. Tuna kan problem hi chu LANDSLIDE ani. 2) Why it has become a problem ? He lai hmunah hian Mizoram leh Aizawl changkan ve tak em avangin Motor kawngpui, NH-44A kan tia mi kha, kan han sial ta ruih mai a. Aizawl khawpui extension road ani chho va. Midang tam tak ang bawkin Pu Ramthanmawia hian inhmun pass, House Pass emaw LSC sawrkar in a pek ve chu hmang tangkaiin a in hmun tur chu a zau thei ang ber a a laihzawl a tum ve lo thei lova. Ding deuhva kopang a laih vak chuan a chhak atangin lei a rawn min mai thei tih pawh a hisap pha ve ngei ang. Mahse a inhmun chhak, tlang pang kha han lai slope tha viau turin a chunglam ram kha a ram, a pass neihna ani tawh bik dawn si lo. Chutiang a laih vak hnua slope nghet tawka kopang han mam leh zat chu a hautak em em over bawk si. Lehlamah a chhak tlangah zu thlawrna , local brewery an lo lai khuar chek chuk bawk si. Chung lei laihkhuar ah chuan ruahtui a lut ve ngei dawn a, kum tin fur lai phei chuan paih chhuah leh an nih dawn loh avangin leithawl avangin leihnuai lam ah an relhru ve ngei dawn a. Chung tui lut ru ho chu a thlang lamah awlsam takin an chhuak leh pur pur thei mai tawh bik si loh avangin kum tam tak ruah tui chu lei thuk vaklo, pawnlang ang reng takah chuan an han inham puar tan ta a. A hnuai lam ko taka laih anih tak bawk si avang chuan an che ta huk ( LEI MIN) ta ni ber mai. Sabereka khuang kaih ri huk ang te pawh maw le. 3 ) How this has become such a problem ??? Hetiang harsatna kan tawhna chhan hi tam tak a awm thei ang. Kan sawi thuak tawh ang khian a hma a leilung inrem fel tak kha kan han thawng che harh phawt a. Lei emaw balu emaw eng nawi pawh hian anmahni a awm nawmna tawk slope angle, an tawlh thut thut lohna tur chiah chiah vel awihtlan duhthusam an nei vek hlawm a. Chu chu natural slope angle emaw angle of repose an ti a. Kawng pawh kha a ko kha lai ding chho put put lo se chuan chu angle of repose ang bawr ( 45-70 degrees) ang vel tal chuan kopang kha thawi nise chu a min kher lovang. Tin , khawvel changkang zawk a an slope stability maintain dan leh chu lei awih tlan , kopang kha pawngpaw ti sang lutuk lovin STEP emaw TERRACE angin an siam ta thin ani. Mining ah hi chuan Manual deuhva thawhna ah chuan metre 3 aia sang bang( bench height) neih phal ani lova, a chhuat ( bench width) pawh a bang aiin a zim thiang lo. Tin , hna tak tak khawl lian hmanga an thawhna ah chuan a bang san zawng kha 6-8 metre aia sang lo, a chhuat pawh metre 10 bawr a zau kan tih tir deuh kher thin. Mahse , mining nilo atan chuan a bang san zawng leh a chhuat zau zawng kha han in tluk hrim hrim se chuan a tawlh pur pur tur a veng dawn chiang ani. Eng nge a SOLUTION chu ni ta ang..??? Uluk deuhva i chhiar chhuah chuan i hre kir ker tawh zu nia. Kha daih kha asin.Kan mimal problem te leh kan nun a eng problem pawh hi han zir peih deuh ila... a WHAT, a WHY leh a HOW han hrethiam zat mai ila...kan kaw hawk zel zu nia. THU NAWI : 1. 1990 kum bawra Khanpui a lirnghing an tih mai kha an khua a tlang chhip a over head tank tur chu lei khur an lo chan tir hlauh mai a. Tui pe lut ve reng siin a put reng sia. Kum tluanin chulai hmun chuan fur pui a tuar ani ta ber a. Tui putna atanga a lo chhuah lehna kha a tawlh ta thut a, lirnghing te a lo siam kha ania. 2. 1992 a Hlimen quarry min vak kha a hnuai lama lung la tu ten kha lung pher tan lak ve na tur kha an pheh tak daih avanga rawn tawlh ta huk ani. Chu a chhap a, uncontrolled/ over blasting an uar a. A lung zeizia zir a bomb hal an ni ve si law, an bomb hal uar ta pap pap kha lang hlawk hle thin mahse a chung lamah lung kha a khi reih ruih mai sia. Chung a chung lama lung khi karah chuan ruahtui a lut a, an kal thla zel a, an rawn put chhuak leh ta a. An luh leh chhuahna chin zawng kha sliding zone niin ruah sur lai pawh nilo, a thal chhoh hnu ah a che ta roh anih kha, Largest quarry accident in NE India anih pek kha. 3. Tuikhuahtlang a tanky hi a leak ve thin ani teh poh ang chu 1990 bawr bawk niin ka hria, tuna PWD office bul vel khi a che ta vak mai. Chumi hma chuan a tlang Lungli tuikhur/ lui velah thal laiin tui hnam a pung thin an ti bawk asin. Tunah chuan a leak tawh lo ani mahna a che zawm ta lo anih hi. Chutiang bawkin Ramhlun Sports Complex ruahtui paihna mumal lo saw a thlang ho khan an tuar ve mai niin a lang. PLANET EARTH HAS ENOUGH FOR ALL OUR NEED BUT NOT ANY FOR OUR GREED..... Mining is gambling with Nature ..it has to be always an win win situation for both ...kan ti theks mai.
Posted on: Mon, 03 Nov 2014 17:53:04 +0000

Trending Topics



Recently Viewed Topics




© 2015