UNIVERSITY HUNG SUOK DAN Tulai khawvel inchukna insang - TopicsExpress



          

UNIVERSITY HUNG SUOK DAN Tulai khawvel inchukna insang University hung suok dan tlawmte hril inla. University ei lo nei dan khawm ti inla suol naw nih. Middle Ages hunlai a inthawka lo intan tah a ni a. Hang thlir thuok thuok inla. Hun Laihawl (Middle Ages) History of World Christianity hin Kristien sakhuo chau nilo, sakhaw hran hran bakah khawvel education, politics, economic, social, cultures, theology le thil dang tam tak khawm a huom sa nghal vawng a. Hun laihawl (Middle Ages, AD 500-1500) inkara khawvel history lo siemtu chu a hunlaia khavel inawpna le kalhmang kha a ni a. AD 0-400 inkar kha Roman sorkar hnuoiah khawvel a um hunlai a ni a. Rome Emperor Constantine (c. 272-337) chu kristienah inletin khawvelah sorkar pakhat chau a um a, chu chu Roman Empire tia ko a ni. (Ei ni chu Emperor hi Kumpinu tiin ei ko hlak) Chutaka lal tak chu ani. A dam laiin Kristien sakhuo chu State Religion ah a puong a. Amiruok chu Roman Empire chu hrat ieng ang sienkhawm, tawp hun a um ti ang deuvin, a hrat zing thei bik ta nawa, a hnung-ah lem chun Rome Empire chu a tluse ta duoi duoi a. Roman empire hi AD 0-400 inkar a ni. AD 500 a inthawk chun Middle Ages hi a hung intan ta a. Abik takin Hunlai hawl hmasa tieng hi Dark Ages tiin an ko a. Khawvel chu Hun Inthimpui (Dark Ages) ah a lut ta a ni. Hieng hun laia sakhuo le inchukna, thiemna le culture nunmawi humhalna, sakhuo ta dinga inser thienghlimna le thiem inchukna umsun chu Monastery a ni a. Hi hi kristien monastery inngirsuoktu chu tienlai Faraw bawihai tuollengna Aigupta ram mi, St. Anthony a ni. Ama ngei khawm hi inser thienghlim (ascetic life) tak niin, “I nei po po chu zawr la, pasiehai kuomah pe rawh” ti Bible Chang chu thawklekhatah zawm nghalin a nun pumpui chu a hung inser ta a ni. Chuongchun khawvel chu Hun thimpui (Dark Ages) in a nuoi vel a. Chuleiin monastery chu iengkim deu thaw inchukna le humhalna hmun umchhun chu a ni. (Buddhist hai khawm Monastery an nei a, Ei context a inthawka ei thlir chun Zawlbuk ang kha a ni ti inla inhme ve viau a tih). A hun laia mihai le khawvel khan Monastic life an ngai pawimaw hle a. Ram tinah monastic movement chu a hung indar peia. Sakhaw tieng chau nilo, Science thiemna chenin an chuktir a. Kristien movement chun inchukna a ngai pawimaw tan tiel tiel a. Isu sungkhuo hai Juda hai lem chun “Khawvel hi naupang thil thaw-ah an innghat a ni” tiin naupang hi nasa takin an lo inchuktir a ni. University ngei chu, inchukna insang university hung suokna idea tak chu Middle Ages a kohran inchuktirna a inthawk a hung intan a. AD 800-a French Lal tak, lal fel le Kristien sakhaw mi em em, King Charlemagne hunlai a inthawk tah khan Khawvel thiemna tienga harna (Intellectual Awakening) a hung intan dai tah a. Hi hin Europe khawmual pum pui nunah bu khuorin a lailum an hluo nghet em em a. A tir chun cathedral school angin bul tanin an zirtu khawm dlerics tiin an ko a. Hun hung fe peiah chun inchukna runsang chu huoihawtin (indin ni lovin) hall-ah hai, hnuoiahai, roomah hai inchuktirin bul an lo tan ta a ni. A tir chun thil chi 4 a bikin an thlur a, Chuonghai chu Law, Theology, Medicine le Arts tieng pang inchukna a ni a. Chulei chu annawm Middle Ages a inthawk ta khan ‘Theology is the queen of science’ tiin an lo ko pha a ni. Hi hi French ramah khun a nia. University hmasa tak, University of Paris (c.1150) a hung pieng suok ani. A hnung deuah University of Bologna (AD 1088) in a hung pieng nawka, University of Oxford (1096) chuong ang pei chun University of Cambridge a hung pieng nawk a. Tulai University ei nei hi ram tinah an dar lien ta pei a ni. A tul ang peiin subject hran hran ei lo inchuk ta a ni. A tir chun Bachelor of Arts (B.A) ni dingin kum khat le a chanve a inthawka kum hni chen an inchuk hlak. Canon le Civil law khawm an uor hle. Europe khawmuolpui khu a tira inthawk in Kristien sakhuo inlengna a ni a. Asia ram angin Buddhism, Hinduism, Islam amani Shamanism, sakhuo dang dang um ve nawna a ni a, French King Charlemagne hun lai khan tum khat chu Muslim hai chu indo leiin muslim arm forces an lo hne a. Chu ti lo chu tuta ei hril sakhuo hai hi an zu thlung ve chau lem a ni a. Europe Kristienna chu Roman Empire tlûk siet hnung, AD 500 laia intanin vawisun ni chen a ni a. Kristien Monastic movement le Missionary hai thahnemngaina in Kristienna chu Europe ramah khun a hung inleng pha ta ani.
Posted on: Tue, 09 Dec 2014 10:04:52 +0000

Trending Topics



Recently Viewed Topics




© 2015