Zagroda typu „tatarskiego" miała cechy o charakterze obronnym - brak okien w domu od strony drogi oraz zwarty układ budynków, które ściśle się ze sobą łączyły. Dom w takiej zagrodzie stał zawsze szczytem do drogi. Składał się z sieni, izby i komory. Przedłużenie domu stanowiły obora i stodoła, pomieszczone pod wspólnym z nim dachem. Od strony drogi,usytuowane pod kątem prostym dodomu, znajdowały się zabudowania gospodarcze pomieszczone pod wspólnym dachem. Były to, licząc od domu: pozbawiona ściany od strony podwórza szopa-wozownia, stajnia, chlewik dla drobiu, szopa na drewno nazywa nadrwalnią. Dach szopy - wozowni łączył się z dachem domu. Wejście do zagrody od strony drogi stanowiły brama i furtka mieszczące się w ścianie szopowozowni. Wchodzący na podwórze przez furtkę stawał więc poci dachem szopowozowni. Zwartość zabudowań powiększało to. że poszczególne zagrody stykały się ze sobą domami i budynkamigospodarczymi stanowiącymi przedłużenie, albo też dom jednej zagrody stykał się ze stajnią i szopąwozownią sąsiedniej zagrody. Zagrodę „tatarską" zamieszkiwała jedna rodzina, czasem wraz ze starymi rodzicami. Zagrody takie przestano budować już przed I wojną światową. W dwudziestoleciu międzywojennym zaczęto rozbierać najstarsze zniszczone obiekty całkowicie lub częściowo. Najdłużej zachowywał się dom w zagrodzie „tatarskiej" usytuowany szczytem do drogi. Składał się z sieni, izby i komory. Posiadał dwa wejścia od strony drogi - w ścianie szczytowej i w długiej ścianie od podwórza. To drugie otwierało się z szopowozowni bądź za nią z podwórza. Drzwi w ścianie szczytowej otwierane były tylko z okazji największych uroczystości rodzinnych i kościelnych. Na co dzień wchodzono do zagrody przez furtkę w szopie-wozowni a potem do sieni przez drzwi od podwórza. W sieni znajdował się szeroki komin i otwór w suficie wiodący na strych. Drzwi wewnętrzne prowadziły z sieni do izby. Izba była dość duża ale raczej ciemna miała tylko jedno okno od strony podwórza. W izbie od strony komina był piec chlebowy i piec do gotowania. Za izbą była komora. Jedne drzwi łączyły komorę z izbą - drugie wychodziły na podwórze. Za komorą znajdowała się obora zosobnymi drzwiami na podwórze. Dalej przylegała stodoła. Domy budowano z grubych bali sosnowych pod podwaliny podkładano kamienic polne - największe na rogach. Podwaliny tworzyły progi w drzwiach od strony drogi przedłużały się w próg furtki. Na podwalinach spoczywało 7-8g rubych bali tworzących ściany. Dachy poszywano słomą. Domy od strony drogi miały dach przyczółkowy, wysunięty przed ścianę na wystających końcach górnych belek ścian nazywany „wystawką". Szopawozownia posiadała tylko dach i jedną ścianę zewnętrzną. Od strony drogi, na cala wysokość, zamykały jąbrama i furtka. Od strony podwórza była całkowicie otwarta. Służyła jako wozownia i do przechowywania narzędzi rolniczych u na jej strychu gromadzono siano. Do szopy-wozowni przylegały stajnia, chlewik dla drobiu i drwalnią. Zabudowania te wraz z szerokością ściany szczytowej domu stanowiły szerokość zagrody i tworzyły jej zamkniętą ścianę od strony drogi.
Posted on: Thu, 29 Aug 2013 00:07:02 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015