üyük trajedilerin yaşandığı, aynı zamanda kahramanlık öyküleriyle de hafızalara kazınan 2. Dünya Savaşı bugüne kadar çok sayıda filme konu oldu. Bunlardan biri, son dönemde Ukrayna’da tartışma yarattı. Ukraynalı futbolcuların 1942’de işgalci Nazi Almanyası’nın takımını yendiği ve yıllardır ‘Ölüm Maçı’ olarak anılan karşılaşmayla ilgili ‘Match’ (Maç) filminin ülkede yasaklanması, tartışmaları da beraberinde getirdi. Ukraynalı yetkililer, filmin 8 Haziran-1 Temmuz tarihlerindeki Euro 2012’nin Polonya’yla beraber ev sahibi ülkelesi olan Ukrayna’da halkın milliyetçi duygularını kışkırtarak turnuvaya katılacak Alman takımlarına yönelik olası şiddet olaylarına sebep olabileceğini savunuyor. ‘Bazı şeyler ölmeye değer’ Sovyet ülkesi Ukrayna’nın en başarılı takımlarından Dinamo Kiev’in eski futbolcuları, 9 Ağustos 1942’de işgalci Nazi askerlerinin takımına karşı sahaya çıkıyor. Naziler maç öncesi Ukrayna takımını kaybetmeleri için defalarca uyarıyor. Ama takımın kaptanı, gözleri dolarak arkadaşlarını Sovyetler Birliği’nin onuru için maçı kazanmaları konusunda şu sözlerle ikna ediyor: “Bazı şeyler ölmeye değer.” Bu sahneyle dikkat çeken film, Sovyet tarihine göre canları pahasına Alman takımını 5-3 yenen ‘Ukrayna’nın kahraman oyuncularına’ saygı duruşu niteliğinde. Tarihe ‘Ölüm Maçı’ olarak geçen karşılaşmadan sonra Ukraynalı oyuncuların 9’u tutuklanmıştı. Sovyetler Birliği’nde, Ukraynalı oyuncuların ‘intikam’ için öldürüldüğü efsanesi kulaktan kulağa yayılmıştı. Gerçekten de tutuklanan oyunculardan biri hapishanede hayatını kaybetti, üçü de maçtan 6 ay sonra Kiev’deki toplama kampında vurularak öldürüldü. Alman araştırmacılar ise 2005’te maçın skoru ve oyuncuların ölümü arasında bir bağlantı olduğuna dair bir kanıt olmadığını açıklamıştı. Rus yönetmen Andrey Malyukov’un çektiği ve gelecek ay Brezilya’daki Futbol Filmleri Festivali’nin açılış filmi olacak ‘Maç’, yıllar sonra 2. Dünya Savaşı dönemiyle ilgili siyasi tartışmaların fitilini ateşledi. Dağıtımcı şirket filmin Ukrayna’da 3 Mayıs’ta vizyona girmesini istiyor ama devlete bağlı sinema kurumu filmin bazı Ukraynalıları Nazi işbirlikçisi gibi gösterdiği ve bunun Ukrayna’nın imajını zedelediği görüşünde. Filmin Rus yapımcısı Dmitri Kulikov ise bu tepkilere anlam veremediklerini dile getiriyor ve şöyle diyor: “Bu Ukrayna karşıtı bir film değil. Biz Ukraynalıların ve Kiev halkının savaş döneminde gösterdikleri kahramanlığı anlatan bir film yaptık.” Fırıncıların takımı tehditleri dinlemedi Sovyetler Birliği’ni işgal eden Naziler 1941’de Kiev’e girmeden önce Dinamo Kiev takımı tamamen dağılmıştı. Futbolcuların bir bölümü Kiev’deki ekmek fırınlarında çalışıyordu. Alman kökenli fırın sahibi Iosif Kordik, fırıncılardan oluşan bir futbol takımı kurmak istedi. Böylece Dinamo Kiev’in 8 eski oyuncusu ve Dinamo Lokomotiv’den 3 futbolcu FC Start takımını kurdu. Bu arada işgalci Nazi komutanlarının aklına parlak bir fikir geldi. İşgal askerlerine moral olsun diye Ukrayna takımından işgalci birliklerin takımlarıyla oynayarak yenilmesini istediler. Ancak bu plan tutmadı. Ukrayna takımı 2 ayda oynadığı bütün maçları kazandı, ama 6 Ağustos 1942’de Nazi askerlerinin en güçlü takımı Flakelf’i yenmesi bardağı taşıran son damla oldu. Almanlar Ukraynalı futbolcuları üç gün sonra Flakelf’le oynayacakları rövanş maçını kaybetmeleri için uyardı. 9 Ağustos 1942’deki maçın oynandığı Zenit Stadyumu’na sadece Alman askerler izleyici olarak alındı. Karşılaşmanın hakemi de bir Nazi subayıydı. Baskı ve tehditler altında sahaya çıkan Ukraynalı futbolcular maçı 5-3 kazandı. RADİKAL
Posted on: Wed, 18 Sep 2013 07:52:47 +0000