အိႏိၵယႏိုင္ငံ ဗုဒၶဘာသာ က်ဆံုးရျခင္း (၁)... Decline Of Indian Buddhism (1) အိႏိၵယႏိုင္ငံ ဗုဒၶဘာသာ က်ဆံုးရျခင္း (၁) ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ အာဖဂန္နစၥတန္ (Afghanistan) ႏိုင္ငံ၊ ဘာမီယန္ (Bamiyan) ၿမိဳ႕တြင္ မြတ္ဆလင္ အစြန္းေရာက္ တာလီဘန္ (Taliban) တို႔၏ ဒိုင္းနမိုက္ (Dynamite) ျဖင့္ ဖ်က္ဆီးျခင္းကို ခံရေသာ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား Prof. K.T.S Sarao Department of Buddhist Studies University of Delhi It is not possible to give a continuous account of the history of the decline of Buddhism in India. The reason for this is the paucity of archaeological and epigraphical material as well as the near silence of indigenous texts on the subject. But just because there is not much evidence available on the subject does not mean that Buddhism had completely disappeared from the plains of India. အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာ က်ဆံုးရျခင္း၏ သမိုင္းေၾကာင္း ျဖစ္စဥ္တစ္ခုကို ထုတ္ေဖာ္ရန္ ျဖစ္ႏိုင္ဖို႔ရာ ခဲယဥ္းေပသည္။ ဤျဖစ္စဥ္အတြက္ အေၾကာင္းျပခ်က္သည္ ေရွးေဟာင္း သုေတသနဆိုင္ရာႏွင့္ ကမၼည္းထိုးထားေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား ရွားပါးမႈ၊ ထိုေနာက္ အေၾကာင္းအရာအေပၚတြင္ ေဒသဆိုင္ရာ စာေပမ်ား အေတာ္အတန္ မေတြ႕ရွိရမႈတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ အေၾကာင္းအရာအေပၚ ရရွိႏိုင္ေသာ သက္ေသအေထာက္အထား မရွိျခင္း အေၾကာင္းသည္ အိႏိၵယနယ္ေျမမွ ဗုဒၶဘာသာ လံုး၀ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့သည္ဟု ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ေပ။ In fact, stray instances from here and there give an indication of the uninterrupted, though low key, survival of Buddhism into modern times. For instance, Buddhist monks from India are known to have travelled to Tibet and China in the fourteenth century and the census records of India for the your 1911 mention as many as 1833 persons in Orissa as Buddhists. Thus, it may not be altogether correct to use expressions such as ‘disappearance’ or ‘extinction’ for Indian Buddhism. အမွန္အားျဖင့္ ေနရာအႏွံ႔အျပား ျဖစ္ေနေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ နည္းပါးေသာ အခ်က္အလက္ ျဖစ္ေသာ္လည္း မ်က္ေမွာက္ေခတ္သို႔ ဗုဒၶဘာသာ ေတာက္ေလွ်ာက္ ဆက္လက္ ရွင္သန္ႏိုင္ေရး၏ အရိပ္လကၡဏာကို ေပးသည္။ သာဓကအားျဖင့္ အိႏိၵယ ဗုဒၶရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ဆယ့္ေလးရာစုတြင္ တိဗက္ႏွင့္ တရုတ္ဆီသို႔ ခရီးထြက္ခြာၾကသည္။ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ သန္းေခါင္စာရင္း မွတ္တမ္းမ်ားသည္ Orissa ျပည္နယ္၌ ဗုဒၶဘာသာဦးေရ ၁၈၃၃ ဦး ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အိႏိၵယဗုဒၶဘသာသာကို “ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္း” သို႔မဟုတ္ “တိမ္ေကာသြားျခင္း” ကဲ့သို႔ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ဳိးကို အသံုးျပဳဖို႔ရာတြင္ အားလံုး မွန္ကန္ခ်င္မွ မွန္ကန္ေပလိမ့္မည္။ The process of the decline of Buddhism in India was neither uniform in terms of time nor was it consistent in the manner of its decline. Historical information about the condition of Buddhism in different parts of India happens to be so scattered and discontinuous that it is almost impossible to prepare a complete picture of any given period. On the whole, no period can be delimited as marking the commencement of a general decline of Buddhism all over India. While one could see Buddhism flourishing at one place, one could see it in decline at the same time at another place. အိႏိၵယႏိုင္ငံ ဗုဒၶဘာသာ က်ဆံုးရျခင္း ျဖစ္စဥ္သည္ အခ်ိန္အားျဖင့္ တူညီမႈ မရွိႏိုင္သလို ၄င္းက်ဆံုးမႈ၏ ပံုပန္းသ႑ာန္တြင္လည္း တစ္သမတ္တည္း မက်ႏိုင္ေပ။ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၏ မတူညီေသာေဒသမ်ား၌ ဗုဒၶဘာသာ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သမိုင္းဆိုင္ရာ သတင္းအခ်က္အလက္သည္ သတ္မွတ္ထားေသာ အခ်ိန္ကာလ၏ ျပည့္စံုေသာ အသြင္သ႑ာန္ကို လုပ္ေဆာင္ရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အလြန္ ျပန္႔က်ဲေနၿပီး ဆက္စပ္မႈမရွိ ျဖစ္ေနသည္။ အားလံုးၿခံဳၾကည့္လွ်င္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ တစ္၀ွမ္းလံုးတြင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ က်ဆံုးရျခင္း၏ အစျပဳျခင္းကို ေလ့လာမွတ္သားရာတြင္ အခ်ိန္ကာလကို ေဘာင္ခတ္ထား၍ မရႏိုင္ေပ။ တစ္ေနရာတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားေနသည္ကို ေတြ႕ေနစဥ္တြင္ တစ္ျခားတစ္ေနရာ၌ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ဆုတ္ယုတ္ေနသည္ကို ေတြ႕နိုင္သည္။ For instance, when some well-endowed Buddhist monasteries existed under the Pālas in eastern India, Buddhism had already met its worst fate in north western India. However, on the whole, there appears to be some consensus amongst scholars that Buddhism seems to have fallen into a state of complete disarray and collapsed rather quickly and comprehensively towards the end of the twelfth century. သာဓကအားျဖင့္ အရည္အေသြး ျပည့္စံုေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း တစ္ခ်ဳိ႕ အေရွ႕ အိႏိၵယတြင္ တည္ရွိေနေသာအခါ ဗုဒၶဘာသာသည္ အေနာက္ေျမာက္ အိႏိၵယတြင္ အဆိုး၀ါးဆံုး ကံၾကမၼာႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၿခံဳၾကည့္လိုက္လွ်င္ ဆယ့္ႏွစ္ရာစု ေႏွာင္းပိုင္းဆီသို႔ အေတာ္အတန္ လွ်င္ျမန္စြာ ကစဥ့္ကလ်ားႏွင့္ အၿပီးအျပတ္ ယိုယြင္းလာေသာ အေျခအေန အျဖစ္သို႔ ဗုဒၶဘာသာသည္ က်ေရာက္ႏိုင္ခဲ့သည္ ဆိုသည္မွာ ပညာရွင္မ်ားအၾကား သေဘာတူညီမႈ ရွိလာသည္။ It has been suggested by scholars such as R.C. Mitra and K.W. Morgan that corruption and moral decay was the root cause of the decline of Buddhism. An examination of the vast Buddhist as well as non-Buddhist textual material spanning the entire period of the history of Indian Buddhism indicates that there were many men and women who had joined the Saṃgha under circumstances of compulsion. The Saṃgha is said to have abounded with people who were perversely self-willed and unbearably quarrelsome. For instance, the Theragāthā speaks of monks who were cheats, frauds, false witnesses, and unscrupulous. ပညာရွင္ R.C. Mitra ႏွင္ K.W. Morgan တို႔သည္ အက်င့္စာရိတၱႏွင့္ ကိုယ္က်င့္တရား ယိုယြင္းလာျခင္းက ဗုဒၶဘာသာက်ဆံုးျခင္း၏ အဓိက ဇစ္ျမစ္ျဖစ္သည္ ဟု အဆိုျပဳၾကသည္။ အိႏိၵယဗုဒၶဘာသာ သမိုင္းေၾကာင္း တစ္ခုလံုးရွိ စာေပအခ်က္အလက္ ကာလသက္တမ္းတြင္ မ်ားစြာေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေရာ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္သူတို႔၏ စိစစ္မႈသည္ တိုက္တြန္းလိႈ႔ေဆာ္မႈ အေျခအေနေအာက္တြင္ သံဃာ့ အဖြဲ႕အစည္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာၾကေသာ အမ်ဳိးသားမ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ရည္ညႊန္းေပသည္။ ေပကတ္ကတ္ႏွင့္ ထင္ရာစိုင္းတတ္ၿပီး သည္းခံမႈမရွိ ရန္လိုတတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္အတူ ေပါမ်ားလာသည္ဟု သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းကို ေျပာႏိုင္သည္။ သာဓကအားျဖင့္ ေထရဂါထာတြင္ လိမ္လည္ေသာ၊ မရိုးသားေသာ၊ ဟန္ေဆာင္ထားမႈႏွင့္ မသမာေသာ ရဟန္းမ်ားအေၾကာင္းကို ေျပာသည္။ There is sufficient evidence to show that there were monks who did not fully cooperate with the Buddha during his life time, and with his chief disciples like Mahākasspa, Upāli, and Ānanda, after his death. The Jātakas acknowledge that many undesirable characters entered the Saṃgha because they found living easier inside the Saṃgha than on the outside. Such undesirable and irresponsible elements were clearly not expected to live up to the ideals set by the Buddha. ဗုဒၶသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ ဗုဒၶႏွင့္အတူ အျပည့္အ၀ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိေသာ ရဟန္းမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ စံၿပီးေနာက္ပိုင္း အရွင္မဟာကႆပ၊ အရွင္ဥပါလိႏွင့္ အရွင္အာနႏၵာတို႔ႏွင့္ အတူတကြလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိေသာ ရဟန္းမ်ား ရွိျခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ ဆုတ္ယုတ္လာရန္ လံုေလာက္ေသာ အေထာက္အထားမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဇာတကစာေပမ်ားမွ အသိအမွတ္ ျပဳထားသည္မွာ မေကာင္းေသာ အက်င့္စရိုက္ရွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုသူတို႔သည္ အျပင္ေလာကမွာထက္ သံဃာ့ေလာကတြင္ လြယ္ကူစြာ အသက္ေမြးမႈကို ရွာေဖြၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ မေကာင္းေသာ အက်င့္စရိုက္မ်ားႏွင့္ တာ၀န္မသိေသာ သူမ်ားက ဗုဒၶ တည္ေထာင္ထားေသာ စံနမူနာေကာင္းကို ကိုက္ညီေအာင္ ေနထိုင္ဖို႔ လံုး၀ မလိုလားပါ။ It was perhaps in response to the existence of such undesirable elements in the Saṃgha that the Buddha was compelled to enact rules banning their entry. But such rules did not necessarily keep unwanted elements from making way into the Saṃgha. Laxity in the Saṃgha seems to have grown to the extent that monks in large numbers were pocketing individual or community wealth and engaging in several other indiscretions. ထိုသူတို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္းကို တားျမစ္ထားေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ဥပေဒကို ထုတ္ျပန္ဖို႔ ဗုဒၶကို ေတာင္းဆိုျခင္းသည္ သံဃာထုအတြင္း ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိေနျခင္းကို တုန္႔ျပန္ဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုစည္းမ်ဥ္း ဥပေဒတို႔သည္ သံဃာထုအတြင္း ၀င္ေရာက္လာေသာ မလိုလားအပ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ ေသခ်ာေပါက္ မထိန္းႏိုင္ခဲ့ပါ။ သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္း ေလ်ာ့ရဲလာမႈသည္ အတိုင္းအတာတစ္ခုကို ႀကီးထြားလာပံုေပၚသည္။ ၄င္းမွာ မ်ားစြာေသာ ရဟန္းမ်ားသည္ ပုဂၢလိက သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္း ခုိင္မာမႈကို လွစ္လ်ဴရႈျခင္းႏွင့္ အျခားေသာ စည္းကမ္းမ်ားစြာ မေစာင့္ထိန္းျခင္းတြင္ ပါ၀င္လာျခင္းမ်ား ျဖစ္လာခဲ့သည္။ Chinese pilgrims Faxian, Ijing and Xuanzang make references to the feudal character of the Buddhist Saṃgha which owned movable and immovable property in substantial quantities. It had become quite normal for Buddhist vihāras to own servants, cattle, land, granaries, and villages for the purpose of maintaining their residents. There is evidence to show that some of the prominent vihāras had become so influential that they began to issue their own seals and coins. တရုတ္လူမ်ဳိး ဘုရားဖူးခရီးသြားမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ Faxian, Ijing နဲ႔ Xuanzang တို႔ ရည္ညႊန္းေျပာဆိုပံုမွာ ေကာာင္းမြန္ေသာ အရည္အေသြးရွိသည္ ေရြ႕လ်ားႏိုင္ေသာ ပစၥည္းႏွင့္ မေရြ႕လ်ားႏိုင္ေသာ ပစၥည္းကို ပိုင္ဆိုင္လာေသာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္း၏ ပေဒသရာဇ္ စနစ္ လကၡဏာပင္ ျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္ အေစခံမ်ား၊ ကၽြဲႏြားမ်ား၊ လယ္ေျမမ်ား၊ စပါးက်ီမ်ားႏွင့္ သူတို႔၏ ေနထိုင္သူမ်ား ေနႏိုင္ရန္အတြက္ ရည္ရြယ္ထားေသာ ေက်းရြာမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ရန္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား အတြက္ ပံုမွန္အေနအထား ျဖစ္လာခဲ့ေပသည္။ သက္ေသျပစရာ အေထာက္အထားတစ္ခုမွာ အေရးပါေသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားသည္ သူတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ တံဆိပ္တုံးမ်ားႏွင့္ ဒဂၤ ါးမ်ားကို ထုတ္လုပ္လာၾကျခင္းျဖင့္ ၾသဇာတိကၠမ ရွိလာၾကေတာ့သည္။ (ဆက္ရန္.....) Though it cannot be denied that many corrupt practices had become widely prevalent in the Buddhist Samgha, it is highly improbable that they led to its decline. As a matter of fact corrupt practices in a religion seem to affect its well-being. Thus, it would be difficult to understand as to how the ownership of land, servants, granaries, and precious metals by monasteries could have caused the decline of Buddhism even if the Buddha had advocated otherwise. ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားတြင္ အက်င့္စာရိတၱပ်က္ျပားလာမႈမ်ားသည္ မ်ားစြာ ျဖစ္လာသည္ကို ျငင္းဆို၍ မရႏိုင္ေသာ္လည္း ဤရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ ဆုတ္ယုတ္လာဖို႔ ဦးတည္လာသည္မွာ အႀကီးအက်ယ္ေတာ့ ျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ မရွိေသးေပ။ အမွန္တကယ္ေတာ့ ဘာသာတရား တစ္ခုတြင္ အက်င့္စာရိတၱပ်က္ျပားလာျခင္းသည္ ဘာသာတရား၏ ေကာင္းမြန္ျခင္းကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သည္။ ထိုေၾကာင့္ နားလည္ဖို႔ ခက္ခဲႏိုင္တာက လယ္ေျမမ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ား၊ စပါးက်ီမ်ားႏွင့္ အဖိုးတန္ေသာ ေက်ာက္မ်က္မ်ားကို ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွ ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ေၾကာင္း ဗုဒၶက ခြင့္ျပဳခဲ့လွ်င္ေတာင္မွ ဗုဒၶဘာသာ က်ဆံုးျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။ Moreover, laxity in discipline of religious life was not unique to Buddhism alone. It also existed in the other contemporary religious communities. Many religious trusts, temples, and shrines of today are not exactly paragons of good moral behavior. But they still continue to thrive. Besides, moral laxity may have corrupted the Buddhist Samgha at certain times and places. ထို႔အျပင္ ဘာသာတရား နယ္ပယ္၏ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ေလ်ာ့ရဲမႈသည္ ဗုဒၶဘာသာ တစ္ခုတည္းတြင္သာ မဟုတ္ေပ။ အျခားေသာ ခတ္ၿပိဳင္ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္လည္း ရွိေပသည္။ မ်ားစြာေသာ ယေန႔ေခတ္ ဘာသာေရး ယံုၾကည္မႈမ်ား၊ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရး ေနရာမ်ားသည္ ေကာင္းမြန္ေသာ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ၏ အတိအက် စံနမူထားေလာက္ေအာင္ မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ သူတို႔သည္ ဆက္လက္၍ ရွင္သန္ ရပ္တည္ေနၾကေသးသည္။ ထို႔အျပင္ ကိုယ္က်င့္တရား ယိုယြင္းလာမႈသည္ အခ်ဳိ႕ေသာ အခ်ိန္ႏွင့္ ေနရာမ်ားတြင္ ဗုဒၶသံဃာ့ အဖြဲ႕အစည္းကို ထိခိုက္ေစလာလိမ့္မည္။ The Samgha had never turned into an institution in disgrace and there is no well-documented evidence to prove that Buddhism was abandoned by its followers just because it had become a corrupt religion. Moreover, if moral and ethical degeneracy were the cause of the decline of Buddhism, it would not have survived as long as it did because many of the examples of corrupt bhikkhus and bhikkhunis are from an early period. ရဟန္းမ်ားသည္ အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ ဓေလ့တစ္ခုကို မေျပာင္းေပ။ ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ားက ဗုဒၶဘာသာကို စြန္႔လႊတ္ေၾကာင္း သက္ေသျပရန္ ခိုင္လံုေသာ အေထာက္အထား သိပ္မရွိေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၄င္းသည္ ပ်က္စီးခဲ့ေသာ ဘာသာေရး ျဖစ္ခဲ့ၿပီးေလၿပီ။ ထို႔အျပင္ ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္ လူ႔က်င့္၀တ္မ်ား ဆုတ္ယုတ္လာျခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ က်ဆံုးျခင္းကို ျဖစ္ေစခဲ့သည္ ဆိုလွ်င္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာေအာင္ေတာ့ ဆက္လက္ တည္ရွိေနႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ အေၾကာင္းမွာ စာရိတၱပ်က္ျပားေသာ ဘိကၡဳႏွင့္ ဘိကၡဳနီမ်ားသည္ အေစာပိုင္း ကာလကတည္းကပင္ ရွိေပသည္။ It has been claimed by G. Verardi and others that there is sufficient evidence to prove that the brahmanas mostly despised the Buddhists and their animosity, though not persistent and sustained broke out in a frenzy from time to time till Buddhism was overpowered and wiped out from the land of its origin. Verardi has even pointed out that religious tolerance was alien to pre-British India and he claims to have laid bare sufficient evidence of the destruction of monasteries by the brahmanas and the creation by them of special militias aimed at intimidating the Buddhist monks and the laity. G. Verardi ႏွင့္ အျခားေသာ လူမ်ားက ေျပာဆိုၾကသည္မွာ ျဗဟၼဏမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို မလိုမုန္းတီးမႈႏွင့္ စက္ဆုပ္ရြံရွာျခင္းအား သက္ေသျပရန္ ခိုင္လံုေသာ အေထာက္အထားျဖစ္သည္။ မၾကာခဏဆိုသလို ဗုဒၶဘာသာကို တာရွည္မတည္တံ့ႏိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဗုဒၶဘာသာကို လႊမ္းမိုးလာၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၏ မူလနယ္ေျမမွ ရွင္းထုတ္ပစ္လိုက္သည္။ Verardi က ေထာက္ျပခဲ့တာကေတာ့ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ သည္းခံမႈသည္ အဂၤလိပ္မတိုင္မီ အိႏိၵယနွင့္ ဖီလာဆန္႔က်င္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ျဗဟၼဏမ်ားက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း၏ လံုေလာက္ေသာ သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ားကို ေျပာခဲ့သည္။ ႀကီးမားေသာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားျဖင့္ ဗုဒၶရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ Attack on Angulimala by a frenzied mob, the murders of Moggallana and Aryadeva, anti-Buddhist crusades of Kumarila Bhatta and Samkara, and an attempt by brahmanas not only to burn the pavilion where Xuanzang was to be honoured by king Harsavardhana but also to kill pro-Buddhist Harsavardhana himself, are given as important instances in support of such a hypothesis. A bhikkhu in yellow robes was an ill omen. လူဆိုးမ်ားက Angulimala ကို တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ Moggallana ႏွင့္ Aryadeva တို႔ကို သတ္ရန္ က်ဴးလြန္ျခင္း၊ kumarila Bhatta ႏွင့္ Samkara ၏ ဗုဒၶဘာသာ ဆန္႔က်င္ေရး စစ္ပြဲမ်ား ထိုေနာက္ ဘုရင္ harsavardhana က Xuanzang ကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့ေသာ ေနရာကို မီးရိႈ႕ခဲ့ရံုသာမက ဗုဒၶဘာသာကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ေသာ harsavardhana ကိုသတ္ရန္ ျဗဟၼဏမ်ားက ႀကိဳးစားျခင္း စသည္တို႔သည္ အေရးႀကီးေသာ နမူနာမ်ား အျဖစ္ ဤအဆိုမ်ားကို ေထာက္ခံလွ်က္ ေဖာ္ျပထားသည္။ အ၀ါေရာင္သကၤန္းျဖင့္ ဘိကၡဳကိုလည္း မေကာင္းေသာနိမိတ္အျဖစ္ မွတ္ယူထားသည္။ There is no doubt that there were occasions when Buddhist monks were held in ridicule. But stray examples quoted in support of Brahmanical enmity and persecution certainly do not warrant that Brahmanical-Hinduism had turned itself on Buddhism lock, stock, and barrel. The wrangles between the followers of the Buddha and the followers of various sects of Brahmanical-Hinduism appear more like internal petty altercations within a religious system rather than frenzied communal riots. ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္ေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ ကန္႔သတ္တဲ့ အခါကာလ ရွိခဲ့တယ္ ဆိုတာ သံသယ ပြားေနစရာ မလိုေပ။ သို႔ေသာ္ ျဗဟၼဏမ်ား၏ မလိုမုန္းတီးမႈႏွင့္ ႏွိပ္စက္မႈကို ေထာက္ခံထားတဲ့ အခ်ဳိ႕ေသာ ဥပမာေတြကေတာ့ ခိုင္လံုမႈ မရွိေပ။ ျဗဟၼဏဟိႏၵဴမ်ားသည္ သဗၺရနံေပါင္း တစ္ခုမက်န္ေအာင္ပင္ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ လွည့္လာေတာ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာကို သက္၀င္ ယံုၾကည္သူမ်ားႏွင့္ ျဗဟၼဏဟိႏၵဴဂုိဏ္း အမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔၏ သက္၀င္ယံုၾကည္သူမ်ား ၾကားတြင္ ျငင္းခံုမႈမ်ားသည္ ရုတ္ရုတ္သဲသဲ အုပ္စုလိုက္ အဓိကရုဏ္းမ်ား ျဖစ္မည့္အစား ဘာသာေရး စနစ္တစ္ခုအတြင္းတြင္ အတြင္းေရး အေသးအဖြဲ ျငင္းခံုမႈမ်ားကဲ့သို ျဖစ္ေပၚလာသည္။ The Brahmanical hostility appears to have been altogether at a different level. The malevolence appears to have been directed primarily at the monastic movement and to some extent at the comparative opulence of the monasteries. Early Buddhist sources do not refer to any persecution nor do they betray any feelings of mutual animosity contiguous to a holy war. The Buddha made respectful reference to brahmanas who observed their vows. He was critical of only sham brahmanas, i.e., those brahmanas who claimed to be brahmanas merely on the basis of birth. In fact, he classed the worthy samanas with the brahmanas. ျဗဟၼဏမ်ား၏ ရန္လိုမႈသည္ မတူညီတဲ့ အဆင့္ေတြမွာ အတူတကြ ျဖစ္ေပၚလာၾကသည္။ ယုတ္မာဆိုးသြမ္းမႈသည္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား အတက္အက်မွာ အဓိက ရည္ညႊန္းဖို႔ႏွင့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္မ်ား၏ ႏိႈ္င္းယွဥ္ေလ့လာမႈ အမ်ားျပားမွာ အခ်ဳိ႕ေသာ အတိုင္းအတာကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ အေစာပိုင္း ဗုဒၶဘာသာသာ အေထာက္အထားမ်ားသည္ မည္သည့္ ဖိစီးႏွိပ္စက္မႈမ်ဳိးကိုမွ် မရည္ညႊန္းပါ။ ဘာသာေရး စစ္ပြဲတစ္ခုကို နီးစပ္ေနေသာ အျပန္အလွန္ မုန္းတီးမႈ၏ မည္သည့္ခံယူခ်က္မ်ဳိးကိုမွ် သူတို႔သည္ လုပ္ျပလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ ဗုဒၶသည္ ျဗဟၼဏမ်ား၏ ခံယူခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေသာ ျဗဟၼဏမ်ားကို ေလးေလးစားစား ေျပာဆိုျခင္းကို ျပဳလုပ္သည္။ သူသည္ အေယာင္အေဆာင္ ျဗဟၼဏမ်ားကို ဆန္းစစ္ေ၀ဖန္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ေမြးဖြားရာ မ်ဳိးရိုးဇာတ္ကို အေျခခံထားေသာ ျဗဟၼဏမ်ားျဖစ္သည္ဟု အခုိင္အမာေျပာဆိုေသာ ျဗဟၼဏမ်ားကို ဆိုလိုသည္။ တကယ္ေတာ့ သူသည္ ေလးစားထုိက္ေသာ သမဏမ်ားကို ျဗဟၼဏမ်ားႏွင့္ အဆင့္အတန္း ခြဲျခားခဲ့ပါသည္။ To the Brahmanical-Hindu followers Buddhism was a mere sect within their religious system and, from their point of view, the bickering between the two must be seen as an internal affair. The murder of Moggallana was an individual act of crime. Similarly, the assault on Angulimala had no religious motive behind it. Though some aspects of the philosophy of Buddhism, especially its atheism and their dress or shaven-heads, may have often been the subjects of bitter ridicule, it is not possible to find reliable evidence of any spirit of fanatical fury or hatred in the sources. ျဗဟၼဏဟိႏၵဴမ်ား အတြက္ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာသည္ သူတို႔၏ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ဂိုဏ္းတစ္ခု အေနမွ်သာ ျဖစ္သည္။ သူတို႔၏ အျမင္ကေတာ့ ဘာသာေရး ႏွစ္ခုၾကားတြင္ ျငင္းခံုျခင္းကို အတြင္းေရး အျငင္းအခံုတစ္ခု အျဖစ္ ျမင္ေပသည္။ အရွင္မဟာေမာဂၢလန္ကို လုပ္ႀကံၾကေသာ လူသတ္သမားမ်ားသည္ ရာဇ၀တ္မႈ၏ တစ္သီးတစ္ျခား အမႈျဖစ္သည္။ ထိုနည္းတူစြာပင္ အဂၤုလိမာလ အေပၚ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္ျခင္းသည္လည္း ေနာက္ကြယ္တြင္ ဘာသာေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ မရွိေပ။ ဗုဒၶဘာသာ အေတြးအေခၚ၏ အခ်ဳိ႕ေသာ အယူအဆမ်ား ရွိေသာ္လည္း အထူးသျဖင့္ ၄င္း၏ ဖန္ဆင္းရွင္ အယူ၀ါဒႏွင့္ သူတို႔ရဲ႕ အ၀တ္အစား သို႔မဟုတ္ ဦးေခါင္းဆံပင္ ပယ္ျခင္းတို႔သည္ ခါးသည္းေသာ အေၾကာင္းအရာအျဖစ္ မၾကာခဏ ရွိေကာင္းရွိႏိုင္သည္။ ဒါဟာ အယူသီးေသာ ေဒါသ သို႔မဟုတ္ အေၾကာင္းအရာထဲက အမုန္းတရားတို႔၏ စိတ္ဓာတ္ကို စိတ္ခ်ရေသာ အေထာက္အထားကို ရွာဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ Indian history does not bear out the fact of a continued and organized persecution as the state policy of any ruling dynasty so as to exterminate an established religion. On the other hand, even from purely epigraphical evidence one can make out numerous instances of tolerance of Buddhism by Brahmanical-Hindu rulers or of reverence to Brahmanical-Hindu deities by Buddhists. အိႏၵိယ သမိုင္းေၾကာင္းသည္ တည္ေထာင္ထားေသာ ဘာသာေရး တစ္ခုကို မ်ဳိးျပဳန္းေစရန္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဘုရင္မင္းဆက္၏ မူ၀ါဒအျဖစ္ ဆက္လက္၍ စီစဥ္ ႏွိပ္ကြပ္မႈတစ္ခု၏ အခ်က္အလက္ကို မေဖာ္ျပပါ။ အျခားတစ္ဖက္မွာလည္း ေသခ်ာစြာ ကမၸည္းထိုးထားေသာ အေထာက္အထားမွၾကည့္လွ်င္ တစ္စံုတစ္ေယာက္သည္ ျဗဟၼဏဟိႏၵဴ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ဗုဒၶဘာသာ၏ သည္းခံျခင္း သို႔မဟုတ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက ျဗဟၼဏဟိႏၵဴတို႔၏ နတ္ဘုရားမ်ားကို ေလးစားျခင္း တို႔၏ မ်ားစြာေသာ ဥပမာမ်ားကို ျဖည့္သြင္းျခင္း ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ (ဆက္ရန္.....) A glimpse into the Gupta period may be illuminating as it is generally held as the Brāhmaṇical revival. Amrakārdava, a Buddhist general of many victories in the service of Candragupta II, in his grant to an Ārya-Saṃgha at Kākāṇḍabhoṭa of Sāñcī, pronounces the guilt of the slaughter of a cow or a Brāhmaṇa on anyone who would disturb it. This shows that the mental background of a Buddhist in the matter of taboos, inhibitions, and sins did not differ much from that of a Brāhmaṇical-Hindu. Harṣavardhana, who is sometimes criticized for following a policy of discrimination in favour of Buddhism, pays homage to Siva in his own book Ratnāvalī. ဂုပတ (Gupta) ေခတ္ကို လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္လွ်င္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိရွိႏိုင္သည့္ အေၾကာင္းသည္ ျဗဟၼဏမ်ား ျပန္လည္ အားေကာင္းလာျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ Candragupta II ၏ အမႈထမ္းလည္းျဖစ္ တိုက္ပြဲမ်ားစြာကိုလည္း ေအာင္ႏိုင္သူ ျဖစ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ တြင္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳသူ Amrakārdava သည္ Sāñcī ဗုဒၶ ေစတီေတာ္ ရွိေသာ Kākāṇḍabhoṭa တြင္ Ārya-Saṃgha တစ္ပါးကို ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ရင္း ႏြားကို သတ္ျဖတ္သည့္ အျပစ္ ကို ေၾကညာသည္။ ဤကဲ့သို႔ ေၾကညာလိုက္ျခင္းသည္ ဘာသာေရးအရ ေရွာင္ရန္ တားျမစ္ထားျခင္းႏွင့္ မေကာင္းမႈ ဒုစရိုက္ အၾကာင္းတရား အေပၚတြင္ အေျခခံထားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ေယာက္၏ အယူအဆ သည္ ပင္လွ်င္ ဟိႏၵဴ ျဗဟၼဏဘာသာ၏ အယူအဆႏွင့္ ကြဲျပားမႈ သိပ္မရွိေတာ့ေပ။ ဗုဒၶဘာသာကို ေထာက္ခံလွ်က္ တစ္ခါတရံတြင္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ၀ါဒလမ္းစဥ္ကို ေ၀ဖန္တတ္ေသာ Harṣavardhana သည္ သူကိုယ္တိုင္ ေရးထားေသာ Ratnāvalī စာအုပ္တြင္ သွ်ီ၀ (ဟိႏၵဴနတ္တစ္ပါး) ကို ကိုးကြယ္သည့္ အေၾကာင္း ပါ၀င္သည္။ Had the Buddha been hated by the Brāhmaṇical-Hindu society, the same society would not have accepted him as an incarnation of Viṣṇu. The Garuḍa Purāṇa invokes the Buddha as an incarnation of Viṣṇu for the protection of the world from sinners and not for deluding people to their ruin as in the Viṣṇu, Agni, and Matsya Purāṇa. The Varāha Purāṇa also does not refer to the Buddha in any deprecation sense, but he is adored simply as the god of beauty. It cannot be denied that some Purāṇas mention the Buddha as the grand seducer and the Yajñavalkya considers the sight of a monk with yellow robes as an execrable augury, but this kind of attitude was not always one-sided. ဗုဒၶကို ဟိႏၵဴျဗဟၼဏ အဖြဲ႕အစည္းက မုန္းတီးၾကသည္။ ထိုသို႔ေသာ အဖြဲ႕အစည္းသည္ Viṣṇu နတ္ဘုရား ၀င္စားသူ အျဖစ္ ဗုဒၶကို အသိအမွတ္ မျပဳေပ။ Garuḍa Purāṇa ဆိုသူသည္ အျပစ္ရွိေနၾကေသာ ကမာၻေလာကကို ကယ္တင္ရန္အတြက္ Viṣṇu နတ္ဘုရား ၀င္စားသူ တစ္ဦး အျဖစ္ ဗုဒၶကို ရည္ညႊန္းေပသည္။ Viṣṇu, Agni ႏွင့္ Matsya Purāṇa နတ္ဘုရား မ်ားကဲ့သို႔ လူမ်ား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ပ်က္စီးမႈကို လွည့္စားမႈ အတြက္ေတာ့ မဟုတ္ေခ်။ Varāha Purāṇa လည္းပဲ မည္သည့္ အျပစ္ရွိေသာ အာရံုမွာမွ ဗုဒၶကို ရည္ညႊန္းျခင္း မရွိေပ။ သို႔ေသာ္ သူသည္ အလွပတရား၏ နတ္ဘုရားအျဖစ္ ရိုးရွင္းစြာျဖင့္ ၾကည္ညိဳေပသည္။ ျငင္းဆို၍ မရႏိုင္သည္မွာ အခ်ဳိ႕ေသာ Purāṇa မ်ားသည္ အလြန္ေတာ္ေသာ ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္သူ အျဖစ္ ဗုဒၶကို ေဖာ္ျပၾကသည္။ Yajñavalkya သည္ အ၀ါေရာင္ သကၤန္းႏွင့္ ရဟန္း ျမင္ကြင္းကို မႏွစ္သက္ဖြယ္ အတိတ္နိမိတ္ တစ္ခုအျဖစ္ စဥ္းစားယူဆၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုကဲ့သို႔ စိတ္သေဘာထားသည္ အၿမဲတမ္းေတာ့ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း မျဖစ္ခဲ့ေပ။ The Buddhists too tried to show different Brāhmaṇical deities in bad light. For instance, the Siddhas are expected to be served in heaven by Hari as gatekeeper. Each of the Hindu gods Brāhmā, Viṣṇu and Śiva is stigmatized as Māra or the seducer in Buddhist literature. But even in such cases it cannot be said with certainty that similes such as these smack of any sectarian disdain. In spite of some stray incidents resulting from the heat of sectarian rivalry here and there, there are no reliable examples of any crusades or holy wars. ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ားသည္လည္း ကြဲျပားျခားနားေသာ ျဗဟၼဏမ်ား၏ နတ္ဘုရားမ်ားကို အဆိုးျမင္ သေဘာျဖင့္ ျပသဖို႔ ႀကိဳးစားၾကသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ Siddhas ကို ေကာင္းကင္ဘံုတြင္ တံခါးေစာင့္ အျဖစ္ Hari က ခိုင္းေစထားေၾကာင္း မွတ္ထင္ထားၾကသည္။ ဟိႏၵဴနတ္ဘုရားမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ Brāhmā, Viṣṇu ႏွင့္ Śiva တို႔ တစ္ဦးစီကို ဗုဒၶဘာသာ စာေပတြင္ Māra သို႔မဟုတ္ ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္ သူအျဖစ္ ဆိုထားသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာေတာင္ အေသအခ်ာ မေျပာႏိုင္တာကေတာ့ မည္သည့္ ဂိုဏ္းဂဏ ဆိုင္ရာ အထင္ေသး ေျပာဆိုမႈမ်ား ကိုေတာ့ မေျပာဆိုႏိုင္ေပ။ ေနရာအႏွံ႔အျပားတြင္ ဂိုဏ္းဂဏစြဲ ၿပိဳင္ဆိုမႈ ျပႆနာမွ ရရွိလာေသာ မလိုလား အပ္သည့္ တခ်ဳိ႕ အက်ဳိးဆက္မ်ား ရွိေသာ္လည္း ဘာသာေရး စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ရန္ ယံုၾကည္ရေလာက္ေသာ အေထာက္အထားမ်ား မရွိေပ။ Buddhism had neither been conceived by the Buddha as a proselytizing religion nor had it attained any such success in India that it might have posed any danger to the very survival of Brāhmaṇical-Hinduism. On the whole, it is not easy to find any example of Brāhmaṇical hostility towards Buddhist lay supporters. The missionary zeal of Aśoka too had no semblance of bitterness. The Buddhist challenge to thought was answered primarily on an intellectual plane and the buck seems to have stopped there. မိမိ အယူ၀ါဒကို လက္ခံရန္ အတင္းသိမ္းသြင္းေသာ ဘာသာေရးအျဖစ္ ဗုဒၶဘုရားက ဗုဒၶဘာသာကို အေျခတည္ ေပးခဲ့သည္ မဟုတ္။ အိႏိၵယတြင္ ထိုကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္လည္း မဟုတ္ေပ။ ဟိႏၵဴျဗဟၼဏ ၀ါဒ၏ မည္သည့္ ေဘးအႏ ၱရယ္ကို မဆို ျဖစ္ေစေကာင္းေတာ့ ျဖစ္ေစႏိုင္ခဲ့သည္။ ၿခံဳ၍ၾကည့္လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဥပါသကာမ်ားအား ျဗဟၼဏမ်ားမွ မလုိမုန္းထားမႈမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္သည့္ ဥပမာေတာ့ ရွာေတြ႕ဖို႔ သိပ္ေတာ့ မလြယ္ကူလွေပ။ စဥ္းစားရမွာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ စြမ္းရည္ အကဲစမ္းမႈကို အဓိကအားျဖင့္ ဉာဏ္သံုးရေသာ အဆင့္ေပၚတြင္ အေျဖထြက္ခဲ့ၿပီး လက္ဆင့္ကမ္း လႊဲလာေသာ တာ၀န္ကို အျပတ္ရွင္းေကာင္း ရွင္းရႏိုင္သည္။ Some scholars like D.P.Chattopadhyaya have proposed that the decline of Buddhism in India took place because of the withdrawal of patronage and systematic policies of persecution by Brāhmaṇical kings such as Puṣyamitra Śuṅga and Śaśāṅka. It has been pointed out, for instance, that after the end of the Mauryan rule, Buddhism lost not only the royal patronage that it had enjoyed under kings such as Aśoka, but as a result of the persecution by Puṣyamitra Śuṅga (cira 184-48 BCE) it also lost most of what it had gained earlier. D.P.Chattopadhyaya ကဲ့သို႔ အခ်ိဳ႕ေသာ ပညာရွင္မ်ား အဆိုျပဳၾကသည္မွာ အိႏိၵယတြင္ ဗုဒၶဘာသာ က်ဆံုးရျခင္းသည္ Puṣyamitra Śuṅga ႏွင့္ Śaśāṅka တို႔ကဲ့သို႔ ျဗဟၼဏ ဘုရင္မ်ားမွ အားေပးအားေျမာက္မႈ မရွိျခင္းႏွင့္ ထုိဘုရင္ တို႔၏ စနစ္က်က် ႏွိပ္စက္ ဖ်က္ဆီးျခင္း မူ၀ါဒ တို႔ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ထိုအရာကို ေျပာႏိုင္ေသာ အခ်က္မွာ Mauryan မင္းဆက္ အုပ္စိုးမႈ က်ဆင္းသြားၿပီးေနာက္ ဗုဒၶဘာသာသည္ အေသာက ဘုရင္ကဲ့သို႔ အားေပးေသာ ဘုရင္မ်ား မရွိေတာ့သည္ သာမက ဟိႏၵဴဘုရင္ Puṣyamitra Śuṅga (cira 184-48 BCE) ၏ ဖ်က္ဆီးမႈ ရလဒ္သည္လည္းပဲ ဗုဒၶဘာသာကို ေစာစီးစြာ ေပ်ာက္ကြယ္ ေစခဲ့ေလသည္။ According to the Divyāvadāna and the Tibetan historian Tāranātha, Buddhism became extinct in the north as a result of the campaigns of Puṣyamitra during the course of which he is reported to have burnt down numerous Buddhist monasteries and killed a number of learned monks. His declaration to award anybody with one hundred dinaras who would bring him the head of a Śramaṇa is particularly quoted by some as an example of the hatred in which he held Buddhism. Divyāvadāna ႏွင့္ တိဗက္လူမ်ဳိး သမိုင္းပညာရွင္ Tāranātha တို႔အရ ဗုဒၶဘာသာသည္ ဟိႏၵဴဘုရင္ Puṣyamitra ၏ လိႈ႔ေဆာ္တုိက္ဖ်က္မႈ ရလဒ္ တစ္ခု အျဖစ္ အိႏိၵယ ေျမာက္ပိုင္းသို႔ ေရြ႕ရွားလာခဲ့သည္။ ထိုဘုရင္ သက္တမ္းအတြင္း ဗုဒၶ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း အေျမာက္အမ်ားႏွင့္ စာသင္သား သံဃာမ်ားစြာတို႔ကို မီးေလာင္တိုက္ သြင္းၿပီး ျပာျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ရဟန္းတစ္ပါး၏ ဦးေခါင္းကို သူ႔ဆီသို႔ ယူလာႏိုင္သူ မည္သူကို မဆို ဆုေငြ dinaras တစ္ရာ ေပးမည္ဟု ေၾကညာထားျခင္းသည္ ပင္လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာကို မလုိမုန္းထား ရွိသည္ ဆိုသည့္ ဥပမာ တစ္ခု အျဖစ္ အထူးသျဖင့္ အကိုးအကား ျပဳႏုိင္သည္။ Another king, a Śaśāṅka (seventh century CE), the king of Gauḍa, is viewed in Buddhist literature as possibly the worst persecutor and enemy of Buddhism who apparently spared no efforts to snuff life out of Buddhism. In the words of Xuanzang, Śaśāṅka -rājā having destroyed the religion of the Buddha, the members of the priesthood were dispersed, and for many years driven away. အျခားဘုရင္ ျဖစ္ေသာ Gauḍa ဘုရင္ Śaśāṅka (၁၇ ရာစု) ကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ကို အဆိုးဆံုး ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္သူႏွင့္ ရန္သူ အျဖစ္ ဗုဒၶစာေပတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထိုဘုရင္သည္ သမိုင္းမွတ္တမ္း အရ ဗုဒၶဘာသာကို အၿပီးသတ္ ေခ်မႈန္း သုတ္သင္ခဲ့သည္။ Xuanzang ၏ မွတ္တမ္းအရ ဟိႏၵဴဘုရင္ Śaśāṅka -rājā သည္ ဗုဒၶ ထူေထာင္ခဲ့ေသာ ၀ါဒကို ဖ်က္ဆီး ပစ္ခဲ့သည္။ သံဃာမ်ားလည္း ေနရာေဒသ အသီးသီးသို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေအာင္ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ ခဲ့ရေတာ့သည္။ Many Indologists have expressed scepticism about the veracity of the Buddhist legends relating to the persecution of Buddhism by Puṣyamitra Śuṅga. It has been suggested that though Śuṅga, particularly Puṣyamitra Śuṅga, may have been staunch adherents of orthodox Brāhmaṇism, they do not appear to have been as intolerant as some Buddhist texts have shown them to be. The testimony of the Divyāvadāna appears doubtful not only because it is chronologically far removed from the Śuṅgas but also because at that time dinara coins were not prevalent. မ်ာစြာေသာ အိႏိၵယ ပညာရွင္မ်ားသည္ ဟိႏၵဴဘုရင္ Puṣyamitra Śuṅga မွ ဗုဒၶဘာသာကို ဖိႏွိပ္မႈႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာ အေၾကာင္းအရာ အမွန္အကန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံသယ ပြားမႈကို ေဖာ္ျပၾကသည္။ အႀကံျပဳထားသည္မွာ အထူးသျဖင့္ Puṣyamitra Śuṅga အပါအ၀င္ Śuṅga မင္းဆက္ သည္ ေရွးရိုး ျဗဟၼဏ၀ါဒကို လက္ကိုင္ထားသူမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ခိုင္အမာ ယံုၾကည္ထားေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ေသာ ဗုဒၶစာေပမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပ ထားသေလာက္ေတာ့ သေဘာထား ေသးသိမ္သည္ဟု မဆုိႏိုင္ေပ။ Divyāvadāna ၏ မွတ္တမ္းတြင္ Śuṅgas မင္းဆက္မွ ႏွစ္ကာလ အစဥ္အတိုင္း ၾကည့္လွ်င္ အလွမ္းကြာဟ ေသာေၾကာင့္ မဟုတ္ ထိုအခ်ိန္က dinara အေႂကြေစ့မ်ားသည္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုး မျပဳေသးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ There is no evidence to show that any of the Mauryan kings discriminated against Brahmanism. Aśoka, the most popular Mauryan king, did not appear to have any vulgar ambition of exalting his own religion “by showing up the false gods” who had been hitherto worshipped in Jambudvīpa. Thus, the theory of a Brāhmaṇical reaction under Puṣyamitra loses much of its raison d’etre. The policy of Puṣyamitra Śuṅga appears to have been tolerant enough for the simple reason that if he were against the Buddhists, he would have dismissed his Buddhist ministers. Besides, there is overwhelming evidence to show that Buddhism actually prospered during the reign of the Śuṅga. Mauryan မင္းဆက္မ်ားသည္ ျဗဟၼဏ၀ါဒကို ခြဲျခားဆက္ဆံခဲ့သည္ ဆိုသည္မွာ ျပသရန္ သက္ေသ အေထာက္အထားေတာ့ မရွိေပ။ Mauryan မင္းဆက္တြင္ အေၾကာ္ၾကားဆံုး ျဖစ္ေသာ အေသာက ဘုရင္သည္ ဇမၺဴဒီပတြင္ ဤအခ်ိန္အထိ ကိုးကြယ္ေနၾကေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ ဘုရားမ်ားကို မဟုတ္မမွန္ ဆိုသည့္ အခံရခက္ေသာ အေျပာမ်ဳိးကို ေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ သူကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာကို ေကာင္းခ်ဳီးဖြင့္ ေျပာၾကားသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ဳိးေတာ့ မေတြ႕ရေပ။ ထိုေၾကာင့္ Puṣyamitra ဟိႏၵဴမင္းဆက္ အုပ္စိုးခ်ိန္ ျဗဟၼဏမ်ား၏ တံု႔ျပန္သည့္ အယူအဆသည္ သာမာန္ အေၾကာင္းျပခ်က္ ေလာက္ေတာ့ လံုေလာက္ႏိုင္ေပသည္။ အကယ္၍သာ ထိုဘုရင္သည္ ဗုဒၶဘာသာကို ဆန္႔က်င္ႏွိပ္ကြပ္လွ်င္ သူ၏ နန္းေတာ္တြင္ ရွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕မ်ားကိုပါ ရာထူးမွ ထုတ္ပယ္ခဲ့လိမ့္မည္။ ထို႔အျပင္ ထူးထူးျခားျခား သက္ေသ ျပစရာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာသည္ အမွန္တကယ္ေတာ့ ဟိႏၵဴဘုရင္ Śuṅga အုပ္စိုးစဥ္ တြင္ သာသနာ ထြန္းလင္းခဲ့သည္။ On the whole, it cannot be overlooked that the well-known Buddhist monuments of Sāñcī and Bhārhut came into existence during the Śuṅga period. Further, the Sri Lanka chronicle, the Mahāvaṃsa admits the existence of numerous monasteries in Bihar, Avadha, Malwa, and surrounding areas during the time of Duṭṭhagāmaṇī (circa 101-77 BEC) which is synchronous with the later Śuṅga period. အားလံုးကို ၿခံဳ၍ ၾကည့္လွ်င္ Sāñcī ဗုဒၶေစတီေတာ္ႏွင့္ Bhārhut ဗုဒၶဘာသာ ေနရာမ်ား၏ လူသိမ်ား ေၾကာ္ၾကားေသာ ေစတီ၊ အေဆာက္အဦမ်ား သည္ Śuṅga မင္းဆက္ေခတ္တြင္ ရွိလာၾကသည္ ဆိုသည္မွာ သတိမူသင့္သည္။ ဆက္လက္၍ သီရိလကၤာ သမိုင္းမွတ္တမ္း ျဖစ္ေသာ Mahavamsa သည္ Duṭṭhagāmaṇī (circa 001-77 BCE) လက္ထက္တြင္ Bihar, Avadha, Malwaႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ေဒသမ်ားတြင္ မ်ားစြာေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား တည္ရွိခဲ့သည္ ဟု ဆိုသည္။ ၄င္းအျဖစ္အပ်က္သည္ Śuṅga ဘုရင္ေခတ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တစ္ၿပိဳင္တည္း ျဖစ္ေပသည္။ (ဆက္ရန္.....) It may not be possible to deny the fact that Puṣyamitra showed no favour to the Buddhists, but it is not certain that he persecuted them. The only thing that can be said with certainty on the basis of the stories told in the Buddhist texts about Puṣyamitra is that he might have withdrawn royal patronage from the Buddhist institutions. This change of circumstance under his reign might have led to discontent among the Buddhists. It seems that as a consequence of this shifting of patronage from Buddhism to Brahmanism, the Buddhists became politically active against him and sided with his enemies, the Indo-Greeks. This might have incited him to put them down with a heavy hand. Puṣyamitra ဟိႏၵဴ ဘုရင္မင္းဆက္ သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို အားေပးေထာက္ခံမႈကို မျပသ ဟု ဆိုေသာ အခ်က္ကို ျငင္းဆိုဖို႔ရာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ သို႔ေသာ္ ထိုဘုရင္မင္းဆက္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္သည္ ဆိုသည္မွာ မေသခ်ာေပ။ Puṣyamitra ဟိႏၵဴမင္းဆက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဗုဒၶစာေပမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ အေျခခံ အေၾကာင္းအရာမ်ားေပၚ မူတည္၍ ေသခ်ာေပါက္ ေျပာႏိုင္တာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ အဖြဲ႕အစည္းမွ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစား ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို တာ၀န္မွ ရပ္စဲျခင္း ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုမင္းဆက္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္တြင္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အၾကား မေက်နပ္မႈမ်ားကို ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာမွ ဟိႏၵဴဘာသာသို႔ ေျပာင္းလဲသြားေစေသာ အက်ဳိးဆက္မ်ားအျဖစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ထိုဘုရင္ မင္းဆက္ကို ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ဘုရင္၏ ရန္သူမ်ား ျဖစ္ေသာ အင္ဒိုဂရိမ်ား ဘက္ျခမ္းသို႔ ပါ၀င္သြားခဲ့သည္။ ထိုအရာသည္ ဟိႏၵဴဘုရင္ အတြက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို ျပင္းထန္ေသာ ဖိအားျဖင့္ ႏွိပ္ကြပ္ဖို႔ရာ လိႈ႔ေဆာ္ေပးလိုက္ႏိုင္သည္။ Moreover, in some localities of Puṣyamitra Śuṅga’s kingdom, monasteries might have been pillaged in which the complicity of the local governors cannot be ruled out. K.P.Jayaswal has referred to another interesting aspect of the declaration of Puṣyamitra The fact that such a fervid declaration was made not only at a place which was far removed from the centre of the Śuṅga regime but also in the capital city of his arch-enemies, points to reasons motivated by political considerations. ထို႔အျပင္ Puṣyamitra Śuṅga ဟိႏၵဴဘုရင္သည္ တိုင္းျပည္၏ အခ်ဳိ႕ေသာ ေနရာ ေဒသမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးမ်ား၏ ပူးေပါင္းႀကံစည္မႈကို ထည့္တြက္၍ မရႏိုင္ေပ။ K.P. Jayaswal သည္ Puṣyamitra ဘုရင္မင္းဆက္၏ အျခား စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းေသာ ေၾကျငာ ေျပာဆိုခ်က္ အေျခအေနမ်ားကို ရည္ညႊန္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ျပင္းထန္ေသာ ေျပာဆုိခ်က္ အေၾကာင္းအရာကို Śuṅga အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၏ အဓိကေနရာမွ အေ၀းေနရာမ်ားသာ မကဘဲ အဓိက ဦးတည္ထားေသာ ရန္သူမ်ား၏ ၿမိဳ႕ႀကီးတြင္ လည္းပဲ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထိုအေၾကာင္းအရာကို ႏိုင္ငံေရးအရ စဥ္းစားသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္ အရင္းခံ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားကို ေထာက္ျပေပသည္။ Thus, it would be fair to say that wherever the Buddhists did not or could not ally themselves with the invading Indo-Greeks, Puṣyamitra did not beleaguer them. In any case, after the end of the Śuṅga dynasty, Buddhism found congenial environment under the Kuṣāṇas and Śakas and it may be reasonable to assume that Buddhism did not suffer any real setback during the Śuṅga reign even if one could see some neglect or selective persecution of Buddhists. ထိုေၾကာင့္ မွ်တေအာင္ ေျပာဆိုင္ႏိုင္တာက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ အိႏိၵယသို႔ က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာေသာ အင္ဒိုဂရိမ်ားႏွင့္ မဟာမိတ္ဖြဲ႕သည္ မဖြဲ႕သည္ ျဖစ္ပါေစ Puṣyamitra မင္းဆက္သည္ ထိုသူတို႔ ၀န္းရံခံရခဲ့သည္ မဟုတ္ေပ။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ Śuṅga ဟိႏၵဴမင္းဆက္ ၿပီးေနာက္တြင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ Kuṣāṇas ႏွင့္ Śakas တို႔လက္ထက္တြင္ သဟဇာတ ျဖစ္ေသာ ပတ္၀န္းက်င္ကို ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ထိုအရာသည္ ယူဆဖို႔ရန္ ယုတၱိ ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္သည္။ အကယ္၍ တစ္စံု တစ္ဦးသည္ အခ်ဳိ႕ေသာ လ်စ္လ်ဴရႈမႈ ဒါမွမဟုတ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကိုသာ သီးသန္႔ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့လွ်င္ ေတာင္မွ ဗုဒၶဘာသာသည္ Śuṅga မင္းဆက္ အုပ္စိုးစဥ္အတြင္း ဆုတ္ဆိုင္းမႈ တစ္စံုတရာ မခံစားခဲ့ရပါ။ In the case of Śasāṅka, it has been pointed out that to consider him a persecutor of Buddhism would amount to simplistic understanding of history. A certain measure of proneness to exaggeration may be natural in Xuanzang. The stories cannot really be given credence without any independent testimony. The reason for this, as pointed out by R.C. Mitra, is that they rest upon “the sole evidence of Buddhist writers who cannot, by any means, be regarded as unbiased or unprejudiced. Śasāṅka ဘုရင္ေခတ္တြင္ ထိုဘုရင္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို ႏွိပ္စက္ ညွင္းပန္းသူ အျဖစ္ ယူဆရန္မွာ သမိုင္းေၾကာင္းကို နားလည္လြယ္ႏိုင္သည့္ သေဘာကို သက္ေရာက္လိမ့္မည္။ ခ်ဲ႕ကား ေျပာဖို႔ စဥ္းစားႏိုင္တာကေတာ့ Xuanzang ၏ အဆိုအရ သဘာ၀ က်ႏိုင္ေပသည္။ သမိုင္းေၾကာင္း ကို လြတ္လပ္ေသာ သက္ေသ အေထာက္အထား မရွိဘဲႏွင့္ မွန္ကန္ေၾကာင္း မျပႏိုင္ေပ။ R.C. Mitra ေထာက္ျပသကဲ့သို႔ ထိုအရာအတြက္ အေၾကာင္းျပခ်က္သည္ “ဘက္လိုက္မႈ၊ အဂတိတရား လိုက္မႈ လံုး၀ မရွိေသာ စာေရးဆရာ၏ တစ္ခုတည္းေသာ အေထာက္အထား” ကို အေျချပဳထားသည္။ Besides, Xuanzang’s own observation that in Karṇasuvarṇa, the capital city of Śasāṅka, there were ten Buddhist monasteries with over 2000 monks, contradicts the fact that he was a bigot and persecutor of Buddhism. In all probability, his ill-feeling towards Buddhism arose out of the fact that the Buddhists of some places, especially Magadha, who enjoyed considerable political clout, may have helped Harṣavardhana against him. As a consequence of this, he may have felt the need to punish them in such an oppressive manner. Thus, as pointed out by B.P. Sinha, the expulsion of the pro-Buddhist Maukharis from Magadha by the Brahmanical Gauḍas seems to have made Śasāṅka unpopular with the powerful Buddhists of Magadha, and “the uprooting of the Bodhi Tree may have been an economic move against the Buddhist hierarchy of Magadha,” as the Bodhi Tree was by now attracting hugely lucrative presents from all over the Buddhist world. ထို႔အျပင္ Xuanzang ၏ ကိုယ္ပိုင္ ထင္ျမင္ ေလ့လာခ်က္သည္ Śasāṅka ဘုရင္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ျဖစ္ေသာ Karṇasuvarṇa တြင္ သံဃာ ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ သီတင္းသံုးေနေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း တစ္ဆယ္ ရွိခဲ့သည္။ ထိုအရာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ထိုဘုရင္သည္ တစ္ယူသန္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာကို ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္သူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္သည္ ဆိုသည္မွာ ဆန္႔က်င္ေနသည္။ ေသခ်ာသေလာက္ ျဖစ္သည္မွာ ဗုဒၶဘာသာကို သူ၏ မလိုမုန္းထားမႈသည္ ႏိုင္ငံေရး အာဏာႀကီးစိုးခဲ့ေသာ သူမ်ား ရွိရာ အထူးသျဖင့္ မာဂဓတုိင္း ကဲ့သို႔ ေနရာမ်ားတြင္ ရိွၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို Harṣavardhana က ကူညီခဲ့ျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ထို အက်ဳိးဆက္ အေနျဖင့္ Śasāṅka ဘုရင္သည္ ယင္းသို႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေသာ အျပဳအမူကို ျပဳလုပ္လာခဲ့ေတာ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ B.P. Sinha ေထာက္ျပသကဲ့သို႔ ျဗဟၼဏမင္းဆက္ Gauḍas သည္ မာဂဓတိုင္းမွ ဗုဒၶဘာသာကို ေထာက္ခံၾကေသာ Maukharis မ်ားကို ႏွင္ထုတ္ျခင္းသည္ မာဂဓတိုင္း၏ အင္အားသာေနေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ အဆင္မေျပ ျဖစ္ေအာင္ Śasāṅka ဘုရင္ကို ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ယခုေခတ္တြင္ ေဗာဓိ ေညာင္ပင္ကို ဗုဒၶဘာသာ ကမာၻတစ္၀ွမ္းလံုးမွ လြန္စြာ ဆြဲေဆာင္မႈရွိေသာ အထူးအျမတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္ကို ခုတ္လွဲၾကျခင္းသည္ မာဂဓ တိုင္း၏ ဗုဒၶဘာသာ ဂုဏ္ရွိန္ကို ဆန္႔က်င္ၿပီး အက်ဳိးအျမတ္ ရွိေသာ လုပ္ေဆာင္မႈ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ But a foreign religious scholar such as Xuanzang viewing, consciously or unconsciously, the actions of Śasāṅka as religious fanaticism is understandable. As Śasāṅka’s acts of persecution were all committed outside his own kingdom, it may be argued that his object was not so much to extirpate Buddhism as to make a political statement before his won Buddhist subjects. Still, making allowance for Xuanzang’s natural bias against Śasāṅka, the whole episode can hardly be dismissed as mere malicious agitprop. However, at the same time, it cannot be denied that whatever might have been the motive and the measure of his persecution, its effect was not disastrous for Buddhism whether inside his kingdom or outside it. သို႔ေသာ္ Xuanzang ထင္ျမင္ ယူဆသည့္အတိုင္း ဘာသာေရး ေလ့လာေသာ ပညာရွင္တစ္ဦးသည္ သတိရွိရွိ သို႔မဟုတ္ သတိလက္လြတ္ျဖင့္ ဘုရင္ Śasāṅka ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မႈမ်ားသည္ ဘာသာေရး အယူသီးမႈ အျဖစ္ သေဘာေပါက္ႏိုင္သည္။ ဘုရင္ Śasāṅka ၏ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ လုပ္ရပ္သည္ သူ၏ တိုင္းျပည္ အျပင္ဘက္ အားလံုးတြင္ က်ဴးလြန္ခဲ့ သျဖင့္ သူ၏ ရည္မွန္းခ်က္သည္ ဗုဒၶဘာသာကို မေအာင္ႏိုင္မီ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဗုဒၶဘာသာကို ဖယ္ရွားသုတ္သင္ခဲ့သည္ မဟုတ္ဟု ေစာဒက တက္ႏိုင္သည္။ Śasāṅka ဘုရင္ကို ဆန္႔က်င္ေသာ Xuanzang ၏ သဘာ၀ ဘက္လိုက္မႈ အတြက္ ခြင့္ျပဳျခင္းသည္ ျဖစ္ရပ္ တစ္ခုလံုးကို အၿငိဳးထားေသာ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ အျဖစ္ေလာက္သာ အေရးမထားဖုိ႔ရန္ ခက္ခဲႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ျငင္းဆိုလို႔ မရႏိုင္တာကေတာ့ ရည္ရြက္ခ်က္ႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သူ၏ ညွင္းပန္း ႏိွပ္စက္မႈမ်ားသည္ ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ၄င္း၏ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈသည္ သူ၏ တိုင္းျပည္ အတြင္း သို႔မဟုတ္ အျပင္ဘက္တြင္ ျဖစ္ေနေစကာမူ ဗုဒၶဘာသာ အတြက္ အဆိုးအ၀ါး မဟုတ္ခဲ့ပါ။ There being no concept of a ‘state religion’ in India, it would be difficult to assign any perceptible damage occurring to any religion as a consequence of withdrawal of patronage by the rulers. It does not appear that in any period of the history of ancient India, the Saṃgha throve anywhere merely on royal patronage or declined just because such patronage was withdrawn. Most of the Buddhist monasteries had not only humble origins but were also built in stages. They were mostly built by wealthy lay supporters. The fact that Jainism survived under similar conditions and at a time when Buddhism was declining, withdrawal of royal patronage could have resulted in the decline of Buddhism. အိႏိၵယတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာတစ္ခု၏ အယူအဆ မရွိျခင္းသည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားမွ အားေပးမႈကို နည္းပါးျခင္း အက်ဳိးဆက္ တစ္ခုအျဖစ္ မည္သည့္ ဘာသာပင္ ျဖစ္ျဖစ္ ထင္ရွားသည့္ ထိခိုက္မႈမ်ဳိးကို မဆို သတ္မွတ္ဖို႔ ခက္ခဲလိမ့္မည္။ ေရွးေခတ္ အိႏိၵယ သမိုင္းေၾကာင္း ကာလတြင္ သံဃာ့ အဖြဲ႕အစည္းသည္ ဘုရင္မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ရွင္သန္ခဲ့သည္ သို႔မဟုတ္ ဘုရင္မ်ား အားေပးမႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္လည္း က်ဆံုးႏိုင္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း အမ်ားစုသည္ မူလကိုက ေထာင္လႊားမႈမရွိသည္ သာမက ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ တာ၀န္လည္း ယူၾကသည္။ သူတို႔ကို ႂကြယ္၀ ခ်မ္းသာေသာ ဒကာ၊ ဒကာမမ်ားက လွဴဒါန္းေထာက္ပံ့ၾကသည္။ တူညီေသာ အေျခအေနႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ က်ဆံုးေနေသာ အခ်ိန္ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ဂ်ိန္း ဘာသာလည္း ရွင္သန္ခဲ့သည္။ ဘုရင္၏ အားေပး ေထာက္ခံမႈမ်ား မရွိေတာ့ျခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာကို က်ဆံုးေစေသာ ရလဒ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ခဲ့ေတာ့သည္။ (ဆက္ရန္ ---) အရွင္ဉာဏဒီပ (ဓမၼရတနာ)
Posted on: Tue, 06 Aug 2013 01:14:37 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015