Anton Pavlloviç Çehov STEPA Fragment VII Edhe natën tjetër qerrtarët bënë pushim dhe zien supë. Kësaj rrradhe që në fillim ndihej në çdo gjë një trishtim i papërcaktuar. Ishte zagushi. Të gjithë pinin shumë ujë, por nuk mund ta shuanin etjen. Hëna që doli ishte shumë e bakërt dhe e vrenjtur, sikur të ishte e sëmurë, edhe yjet ishin mvrejtur, muzgu ishte më i dendur, horizonti më i turbullt. Natyra sikur parandjente diçka dhe po lëngonte. Pranë zjarrit nuk ishte më ajo gjallëria e djeshme. Të gjithë ishin të mërzitur dhe flisnin me përtaci dhe pa dëshirë. Pantelei vetëm psherëtinte, ankohej për këmbët dhe herë pas here fliste për vdekjen mizore. Dimovi ishte shtrirë në bark, nuk fliste dhe përtypte një fije kashte; në fytyrë kishte një shprehje neverie, sikur kashtës ti vinte erë e keqe; dukej i inatosur dhe i lodhur... Vasja ankohej se ndjen therje në nofull dhe profetizonte mot të keq; Emeljani nuk i tundte krahët, rrinte pa lëvizur dhe vështronte i vrenjtur zjarrin. Po dergjej edhe Jegorushka. Ecja në këmbë e kishte lodhur, ndërsa nga vapa e ditës po i dhimbte koka. Kur zjeu supa, Dimovi nga mërzitja filloi të grindej me shokët. - Deri tani ndejti, nishani! Tani vjen dhe e fut lugën i pari! - tha ai, duke parë me inat Emeljanin. - Makut! I pari do të ulet tek kusia! Këngëtar ka qenë dhe mendon se është zotni! Sa këngëtarë si ti bredhin nëpër botë dhe kërkojnë lëmoshë! - Po ti çke? - e pyeti Emeljani, duke vështruar gjithashtu me inat. - Çfarë kam? Mos u fut i pari tek kusia, këtë kam. Dhe mos shit mend shumë! - Ti je budalla, - tha Emeljani me zë të ngjirrur. Duke e ditur nga eksperienca se si përfundojnë gjithnjë bisedat e këtij lloji, Pantelei dhe Vasja ndërhunë dhe filluan të bindin Dimovin që të mos shajë kot. - Këngëtar... - nuk pushonte çapkëni, duke qeshur me përbuzje. - Kështu mund të këndojnë të gjithë. Rri ulur në kishë dhe këndo: Më jepni lëmoshë, për hir të Krishtit!. Emeljani nuk u përgjigj. Kjo heshtje e tërboi Dimovin. Ai e vështroi akoma më me urrejtje ish këngëtarin dhe tha: - Nuk do ti hyjë sherrit me mua, pa ja tregoj unë qejfin, le të shesë mend pataj! - Çfarë ke që më je qepur, mor xhahil! - u nxe Emeljani. - Po të ngacmoj unë ty? - Si më quajte? - pyeti Dimovi, duke u drejtuar, dhe sytë iu mbushën tërë gjak. - Si? Xhahil? Ashtu? Na atëherë! Shko e kërkoje! Dimovi i rrëmbeu Emeljanit lugën nga dora dhe ia vërviti larg. Kirjuha, Vasja dhe Stepka brofën në këmë dhe vrapuan ta gjenin, ndërsa Emeljani po shikonte Pantelein me një vështrim pyetës dhe lutës. Papritmas fytyra e tij u bë e vockël, u rrudh, u drodh, dhe ish këngëtari filloi të qante si fëmijë. Jegorushka, që e urrente prej kohësh Dimovin, ndjeu se si në ajër befas u bë një zagushi e padurueshme, se si zjarri po i digjte dhe përvëlonte fytyrën; atij i lindi dëshira të shkonte me vrap tek qerrja, në errësirë, por sytë e liq dhe të mërzitur të çapkënit nuk e linin të largohej. Duke pasur një dëshirë të madhe për ti thënë ndonjë gjë jashtëzonisht fyese, ai eci në drejtim të Dimovit dhe i tha, duke iu marrë fryma: - Ti je më i ligu nga të gjithë! Me sy nuk të shoh dot! Pas këtyre fjalëve ai donte të vraponte tek qerrja, por nuk mundi të lëvizte kurrësesi nga vendi dhe vazhdoi: - Në botën tjetër ti do të digjesh në ferr! Do ti ankohem Ivan Ivanoviçit! Si guzon të fyesh të tjerët! Si guxon të fyesh Emeljanin! - Pa shiko, shiko! - tha me qesëndi Dimovi. - Edhe ky klysh, që nuk i është tharë akoma qumështi në buzë, dashka të më mësojë mua. Po sikur të të kap për veshi? Jegorushka ndjeu se nuk mund të merrte frymë më; ai papritmas, gjë që nuk kishte ndodhur me të kurrë, filloi të dridhej i tëri, përplasi këmbët dhe klithi me një zë therës: - Rrifeni atë! Rrifeni atë! Lotët i vërshyen nga sytë; i erdhi turp dhe, duke u lëkundur, rendi tek qerrja. Ai nuk pa se çfarë përshtypjeje bëri klithja e tij. Duke ndenjur shtrirë mbi thesin me lesh dhe duke qarë, atij i dridheshin duart e këmbët dhe pëshpëriste: - Mama! Mama! Edhe njerërzit, edhe hijet për rreth zjarrit, edhe thasët e errët, dhe rrufeja e largët që ndriste çdo minutë tutje larg, të gjitha i dukeshin tani të frikshme dhe armiqsore. Ai po tmerrohej dhe i dëshpëruar pyeste veten se si dhe përse kishte qëlluar në këtë tokë të panjohur dhe kishte rënë në shoqërinë e këtyre fshatarëve të tmerrshëm? Ku të jenë tani ungji, at Kristofori dhe Deniska? Përse po vonohen kaq shumë? Mos e kanë harruar? Mendimi se e kanë harruar dhe e kanë braktisur në mëshirë të fatit e bënte të ndjente të ftohtë dhe të kishte kaq frikë, sa disa herë u bë gati të kërcente nga thesi poshtë dhe të ikte me vrap, pa e kthyer kokën prapa, por kujtimi i kryqeve të zinj, të vrenjtur, që do të haste patjetër rrugës, si edhe rrufeja që ndriste larg e bënin të kthente mendje... Dhe vetëm kur pëshpëriste: Mama! Mama! sikur e ndjente veten më të lehtë... Me sa duket edhe qerrtarët ndjenin frikë. Pasi ishte larguar Jegorushka me vrap nga zjarri, ata në fillim kishin heshtur një copë herë, pastaj me gjysmë zëri dhe pa bërë zhurmë kishin filluar të thoshnin se ai është duke ardhur dhe se duhet ikur sa më shpejt prej tij... Ata hëngrën darkë shpejt e shpejt, shuajtën zjarrin dhe në heshtje filluan të mbrehin kuajt. Nga ecejaket dhe frazat e tyre të shkëputura dukej se ata parashikonin ndonjë fatkeqësi. Para se të niseshin në rrugë, Dimovi iu afrua Panteleit dhe e pyeti me zë të ulët: - Si e quajnë? - Jegorij... - u përgjigj Pantelej. Dimovi vuri njërën këmbë në rrotën e qerres, kapi litarin, me të cilin ishte lidhur thesi, dhe u ngrit lart. Jegorushka pa fytyrën dhe kokën e tij kaçurrele. Fytyra ishte e zbetë, e lodhur dhe serioze, por tani nuk shprehte më inat. - Jerush! - tha ai me zë të ulët. - Na, qëllo! Jegorushka e vështroi me habi. Në këtë kohë shkrepi një rrufe. - Ska gjë, bjer! - përsëriti Dimovi. Dhe pa pritur që Jegorushka ta qëllonte apo të fliste me të, ai kërceu poshtë dhe tha: - Sa i mërzitur jam! Pastaj, duke u lëkundur herë në njërën, herë në tjetrën këmbë, filloi të ecte me përtaci rrëzë qerres dhe me një zë si vajtonjës, si keqardhës përsëriste: - Sa i mërzitur që jam! O zot! Kurse ti mos më merr inat, Emelja, - tha ai, duke kaluar pranë Emeljanit. - Jeta jonë është e kotë, një jetë e mallkuar! Në të djathtë shkrepi një vetëtimë dhe, sikur të ishte reflektuar në pasqyrë, menjëherë ndriti larg. - Jegorij, merre! - thirri Pantelej, duke i dhënë që poshtë një send të madh dhe të zi. - Çështë kjo? - pyeti Jegorushka. - Rrogoz! Po të bjerë shi, mbulohu me të! Jegorushka u ngrit pakëz dhe vështroi rreth vetes. Horizonti ishte nxirë dhe më shpesh se çdo një minutë vezullonte një dritë e zbetë. Errësira e zezë prirej djathtas sikur të kishte përsipër një peshë të rëndë. - Babagjysh, do të kemi fortunë? - pyeti Jegorushka. - Ah, këmbët e mia të sëmura, të ngrira! - po thoshte si duke kënduar Pantelei, pa i dëgjuar fjalët e tij dhe duke përplasur këmbët. Nga e majta dikush sikur ndezi një shkrepse në qiell; vezulloi një fashë e zbetë fosforike dhe u shua. U dëgjua se si diku shumë larg dikush po ecte nëpër një çati llamarine. Me siguri ishte duke ecur zbathur, sepse llamarina hungronte shurdhër. - Është me shi! - thirri Kirjuha. Midis horizontit dhe qiellit në të djathtë shkrepi një vetëtimë dhe kaq qartë sa ndriçoi një pjesë të stepës dhe vendin ku qielli i kthjellët kufizohej me errësirën. Një re e frikshme po vinte dalëngadalë, si një masë e plotë; në cep të saj vareshin laskarë të mëdhenj të zi; të tillë laskarë, duke shtyrë njëri tjetrin, ishin grumbulluar në horizontin e djathtë dhe të majtë. Kjo pamje e shqyer, e laskarosur e resë i jepte asaj një shprehje prej pijaneci çapkën. Kjartë dhe fort ushtoi një bubullimë. Jegorushka bëri kryqin dhe filloi të vishte shpejt pallton. - Jam i mërzitur! - u dëgjua thirrja e Dimovit nga qerret e para dhe nga zëri i tij mund të mendoje se kishte filluar përsëri të inatosej. - Jam i mërzitur! Befas fryu era dhe me kaq forcë sa gati ia rrëmbeu Jegorushkës boçen dhe rrogozin; duke u dridhur, rrogozi u turr në të gjitha anët dhe u përplas me thesin dhe fytyrën e Jegorushkës. Era rendi me vërshëllimë nëpër stepë, u vërtit në mënyrë të çrregullt dhe bashkë me brain ngriti një zhurmë aq të madhe, sa nuk dëgjoheshin më as bubullima dhe as kërcitja e rrotave. Ajo frynte prej resë, duke sjellë me vete bashka pluhuri dhe aromën e shiut dhe të tokës së njomur. Drita e hënës u mjegullua, sikur u bë më e ndotur, yjet u vrenjtën edhe më shumë, dhe dukej se si nëpër cepin e rrugës vraponin diku prapa bashkat e pluhurit dhe hijet e tyre. Pështjellat, duke u vërtitur dhe duke marrë me vete pluhurin e tokës, brain e thatë dhe pendët, ngriheshin me sa duket tani deri në qiell. Me siguri afër resë së madhe të zezë tani ishin duke fluturuar lulet bredharake, që kushedi sa frikë do të kenë! Por përmes pluhurit, që të zinte sytë, tanimë nuk dukej asgjë, përveç ndriçimit të rrufeve. Jegorushka, duke menduar se në çast do të fillojë shiu, u ul në gjunjë dhe u mbulua me rrogoz. - Pantele-ej-ej! - thirri dikush përpara. -- A...a...va! - Nuk dëgjohet! - u përgjigj me një zë të lartë dhe melodioz Pantelej. - A...a...va! Arr-rraa-rra! Gjëmoi me zemërim një bubullimë, u rrokullis nëpër qiell nga e djathta në të majtë, pastaj prapa dhe shtangu afër qerreve të përparme. - Zot, zot, zot, zoti Savoaf, - pëshpëriste Jegorushka, duke bërë kryq. - Mbushe qiell e tokë plot me lavdinë tënde, o zot!... Errësira e qiellit hapi gojën dhe çfryu zjarr të bardhë; menjëherë gjëmoi bubullima; porsa ajo heshti, një rrufe përshkënditi kaq shumë, sa Jegorushka përmes vrmave të rrogozit befas pa të gjithë rrugën e madhe deri në horizont, të gjithë qerrtarët dhe bile bluzën e Kirjuhës. Laskarët e zinj në të majtë po ngriheshin përpjetë dhe njëri prej tyre, i ashpër, i ngathët, si një pëllëmbë me gishtrinj, u zgjat në drejtim të hënës. Jegorushka vendosi të mbyllte sytë fort, të largonte mendjen dhe të priste, kur të gjitha këto të mbaronin. Shiu sepse nuk po fillonte për një kohë të gjatë. Jegorushka me shpresë se reja ndoshta do të iki anash, vështroi nga vrima e rrogozit. Ishte tmerrësisht errët. Ai nuk shihte as Pantelein, as thesin, as veten; vështroi me bisht të syrit atje ku më parë kishte qenë hëna, por atje nxinte e njëjta errësirë si në qerre. Kurse rrufetë në këtë errësirë dukeshin më të bardha dhe më verbuese, aq sa të dhimbnin sytë. - Pantelej! - thirri Jegorushka. Nuk pasoi asnjë përgjigje. Por ja era e tundi për herë të fundit rrogozin dhe iku diku tutje. U dëgjua një zhurmë e qetë, e njëtrajtshme. Një pikë e madhe e ftohtë ra në gjurin e Jegorushkës, tjetra i rrëshqiti nëpër dorë. Ai vuri re se gjunjët ishin të pambuluara dhe donte të ndreqte rrogozin, por në këtë kohë diçka u derdh dhe filloi të trokiste nëpër rrugë, pastaj nëpër trupin e kafshës, nëpër thes. Ky ishte shiu. Ai dhe thesi sikur e kuptuan njëri tjetrin mirë, filluan të flasin shpej, gëzueshëm dhe në mënyrë të neveritshme, si të ishin dy sorra. Jegorushka kish ndenjur më gjunjë, ose më mirë të themi kish ndenjur mbi çizme. Kur trokiti shiu mbi rrogoz, ai nxori trupin përpara për të mbrojtur gjunjtë, që u bënë qull menjëherë. Gjunjtë mundi ti mbulonte, por jo më pak se pas një minuti një lagështi e pakëndshme u ndje nga prapa, poshtë kurrizit dhe në pulpa. Ai mori qëndrimin e mëparshëm, nxori gjunjët në shi dhe filloi të mendonte se çduhet bërë, si ta ndreq rrogozin e padukshëm në errësirë. Por duart i kishte tani të njoma, në mengë dhe pas jakës rridhte jë, shpatullat i ngrinë. Dhe ai vendosi të mos bënte asgjë, por të rrinte pa lëvizur dhe të priste kur do të mbarojë gjithçka. - Zot, zot, zot... - pëshpëriste ai. Befas sipër kokës së tij me një tërsëllëmë të frikshme shurdhuese u shqye qielli; Jegorushka u përkul dhe mbajti frymën, duke pritur kur do të bien në zverkun dhe kurrizin e tij copat e qiellit. Sytë pa dashur iu hapën dhe ai pa se si mbi gishtrinjtë e tij, mëngët e lagura dhe currilat që binin nga rrogozi, mbi thes dhe poshtë në tokë shkrepi dhe vezulloi nja pesë herë një dritë therëse e verbuese. U dëgjua një gjëmim tjetër, po aq i fortë dhe i tmerrshëm,. Qielli tani nuk gjëmonte, nuk ushtonte, por lëshonte ca tinguj të thatë, kërcitës, si tingujt e një druri të thatë kur thyhet. Tr-r-ah!Tah-tah!tah! - gjëmonte shkoqur bubullima, rrokullisej nëpër qiell, pengohej dhe diku pranë qerreve të para apo diku prapa larg përmbysej me një traa!... plot zemërim. Më përpara rrufetë ishin vetëm të frikshme, ndërsa me një bubullimë të tillë ato ishin bërë lemeritëse. Drita e tyre djallëzore depërtonte përmes qepallave të mbyllura dhe shpërndahej e ftohtë në të gjithë trupin. Çtë bësh që të mos i shikosh? Jegorushka vendosi të kthehet me kokën prapa. Me kujdes, sikur të kishte frikë se janë duke e mbikqyrur, ai uli duart për tokë dhe, duke ecur me duar e me këmbë nëpër thesin e njomur, u kthye prapa. Tr-r-ah! tah! tah! - u dëgjua sipër kokës së tij, ra nën qerre dhe shpërtheu-R-r-r-a-a!. Sytë iu hapën përsëri padashur, dhe Jegorushka pa një rreik të ri; pas qerres ishin duke ecur tre gjigantë të mëdhenj me heshta të gjata. Rrufeja përshkënditi në majat e heshtave dhe i ndriti qartë figurat e tyre. Këta ishin njerëz me përmasa gjigante, me fytyra të mbuluara, me koka të ulura dhe me një ecje të rëndë. Ata dukeshin të trishtuar dhe të mërzitur, të zhytur në mendime. Ndoshta ata ecnin pas karvanit jo për të bërë ndonjë të keqe, por megjithatë prania e tyre të kallte tmerrin. Jegorushka u kthye shpejt përpara dhe, duke u dredhur me të gjithë trupin, thirri: - Pantelej! Babagjysh! Tr-r-ah! tah! tah! - iu përgjigj qielli. Ai hapi sytë për të parë në se janë aty qerrtarët. Rrufeja përshkënditi në dy vende dhe ndriçoi rrugën deri në horizont, të gjithë karvanin dhe të gjithë qerrtarët. Nëpër rrugë rridhnin rrëke uji dhe nëpër to kërcenin një mizëri me flluska. Pantelej ecte pranë qerres, kapelen e tij të gjatë dhe supet i kishte mbuluar me një rrogoz të vogël; figura e tij nuk shprehte as frikë, as shqetësim, sikur të ishte shurdhuar nga bubullima dhe të ishte verbuar nga rrufeja. - Babagjysh, gjigandët! - i thirri Jegorushka duke qarë. Por babagjyshi nuk dëgjonte. Më tutje ecte Emeljani. Ai ishte mbuluar me një rrogoz të madh nga koka te këmbë dhe kishte tani formën e një trekëndshi. Vasja, krejt i pambuluar, ecte si një shkop i ngrirë, duke ngritur lart, si gjithnjë, këmbët dhe pa përkulur gjunjtë. Nga shkëlqimi i rrufesë dukej sikur karvani nuk ecte, qerrtarët kishin shtangur në vend dhe Vasjes i kishte ngrirë kemba e ngritur lart... Jegorushka thirri edhe një herë babagjushin. Duke mos marrë përgjigje, ai u ul pa lëvizur dhe tani nuk po priste më se kur do të mbaronte gjithçka. Ai ishte i bindur se në çast do ta vrasë rrufeja, se sytë do të happen padashur dhe ai do të shikojë përsëri gjigantët e tmerrshëm. Dhe tani nuk po bënte më kryq, nuk po thërriste babagjyshin, nuk po mendonte për të ëmën dhe vetëm kishte ngrirë nga të ftohtët dhe nga një bindje e sigurt se shtrëngata nuk do të mbarojë kurrë. Por befas u dëgjuan zëra. - Jegorij, po ti po fle kështu? - i thirri që poshtë Pantelej. - Zbrit! Je shurdhuar, taravol!... - Kësaj i thonë shtrëngatë! - tha një bas i panjohur dhe gagariti në mënyrë të tillë si të kishte pirë një gotë të mirë me vodkë. Jegorushka hapi sytë. Poshtë afër qerres kishin qëndruar Pantelei dhe trekendëshi Emeljan me gjigantët. Këta të fundit tani dukeshin mëtë vegjël nga shtati dhe, kur Jegorushka i vështroi mirë, doli se ata ishin fshatarë të zakonshëm, që mbanin në sup jo heshta, por cfurqe hekuri. Në hapësirën midis Panteleit dhe trekëndshit ndriste dritarja e një kasolleje të ulët. Domethënë karvani kishte ndalur në fshat. Jegorushka hoqi rrogozin, mori boçen dhe kërceu shpejt nga qerrja. Tani, kur afër po flisnin njerëz dhe po ndriçonte dritarja, ai nuk ndjente më frikë, megjithëse bubullima sokollinte si edhe më parë dhe rrufeja e çante herë pas here qiellin mes për mes. - Shtrëngatë e mirë, nuk ke çi thua... - belbëzonte Pantelej. - LAvdi zotit... Këmbët mu lagën pak nga shiu, por nuk ka gjë... Zbrit, Jegorij! Mirë, shko në kasolle... Nuk ka gjë... - Zot, zot, zot... - pëshpëriste Emeljani. - Me siguri ka qëlluar diku... Ju të këtushëm jeni? - pyeti ai gjigantët. - Jo, prej Glinove... Ne jemi glinovas. Tek zotërinjtë Pllaterë punojmë. - Shini grurë, ë? - Të ndryshme. Hë për hë korrim grurin. E çfarë rrufesh! Ka kohë që nuk ka patur një shtrëngatë si kjo... Jegorushka hyri në kasolle. Atje takoi një plakë të dobët, të krrusur, me një mjekërr të mprehtë. Ajo mbante në dorë një qiri salloje, rrudhte sytë dhe psherëtinte me zë të zvargur: - Çfarë shtrëngate na dërgoi zoti! - tha ajo. - Kurse tanët flenë në stepë, janë duke vuajtur, zogat e nënës! Zhvishu, biri i nënës, xhvishu... Duke u dridhur nga të ftohtët dhe duke u mbledhur nga sikleti, Jegorushka hoqi pallton e lagur, pastaj hapi duart dhe këmbët dhe për një copë herë nuk lëvizi. Edhe lëvizja më e vogël i shkaktonte ndjenjën e pakëndshme të lagështisë dhe të ftohtësisë. Mëngët dhe kurrizi i këmishës ishin njomur, pantallonat i ishin ngjitur pas kembëve, nga koka rridhte ujë... - Hë, djalosh, mos do të rrish kështu si trung? - i tha plaka. - Shko ulu! Duke hapur këmbët sa më gjerë, Jegorushka iu afrua tavolinës dhe u ul në një stol afër kokës së dikujt. Koka filloi të lëvizte, lëshoi nga hunda një shtëllungë ajri, u përtyp dhe u qetësua. Nga koka për së gjati stolit zgjatej një si kodër, e mbuluar me peliçe prej lëkure delesh. Ishte duke fjetur një fshatarkë. Plaka, duke psherëtirë, doli dhe u kthye shpejt me një shalqi dhe një pjepër. - Ha, biri im! Nuk kam gjë tjetër që të të gostis... - tha ajo, duke gogësitur, pastaj kërkoi në tavolinë dhe nxori prej andej një thikë të gjatë të mprehtë, të ngjashme me ato thikat që kusarët përdorin nëpër hane për të therur tregtarët. - Ha, biri im! Jegorushka, duke u dridhur si ndër ethe, hëngri një thelë pjepër me bukë të zezë, pastaj një thelë shalqi dhe filloi të kishte akoma më shumë të ftohtë. - Tanët flenë në stepë... - psherëtiu plaka, kur ai ishte duke ngrënë. - Është zemëruar perëndia... Mirë është të ndez një qiri para ikonës, por nuk e di ku e ka futur Stepanida. Ha, biri im, ha... Plaka gogësiti dhe, duke hedhur prapa dorën e djathtë, kruajti me të shpatullën e majtë. - Do të jetë ora nja dy tani, - tha ajo. Edhe pak e duhet të ngrihem. Tanët flenë në stepë... Do të jenë bërë qullë... - Gjyshe, - tha Jegorushka. - Unë dua të fle. - Shtriu, biri im, shtriu... - psherëtiu plaka, duke gogësitur. O zoti Jezu Krisht! Isha duke fjetur, kur dëgjoj sikur dikush troket. U zgjova, shikoj, zoti kish dërguar shtrëngatë... Duhet ndezur një qiri, por nuk po e gjej dot. Duke folur me vete, ajo hoqi nga tavolina një si rreckë, me siguri dyshekun e saj, hoqi nga gozhda afër furrrës dy peliçe dhe filloi të shtrohte për Jegorushkën. - Shtrëngata nuk do të pushojë, - pëshpëriste ajo. - Se mos, na ruajt zoti, na bie zjarri. Tanët flenë në stepë... Shtriu, biri im, fli... Krishti qoftë me ty, bir... Pjeprin nuk po e heq, ndoshta kur të ngrihesh ha ndonjë thelë. Psherëtimat dhe gogësitja e plakës, frymëmarrja e qetë e fshatarkës së fjetur, errësira e kasolles dhe zhurma e shiut jashtë dritares ndillnin gjumë. Jegorushkës i vinte turp të zhvishej në sytë e plakës. Ai hoqi vetëm çizmet, u shtri dhe u mbulua me peliçen prej lëkure delesh. - U shtri djaloshi? - u dëgjua pas pak zëri i Panteleit. - U shtri! - u përgjigj duke pëshpëritur plaka. - Është inatosur perëndia! Bubullon e gjëmon, kurrë nuk ka të sosur... - Tani do të kalojë... - pëshpëriti Pantelej duke u ulur. - U qetësua pak... Djemtë u shpërndanë nëpër kasolle, kurse dy veta qëndruan tek kuajt... Djelmoshat-de... Nuk bën... Mund të marrin kuajt. Ja po rri pakëz këtu, pastaj po shkoj ti ndërroj.. Nuk bën, mund të na i marrin kuajt ... Pantelei dhe plaka ishin ulur pranë tek këmbët e Jegorushkës dhe flisnin duke pëshpëritur dhe duke e ndërprerë të folurit e tyre me psherëtima dhe gogësima. Kurse Jegorushka nuk po ngrohej dot. Sipër kishte një peliçe të ngrohtë, të rëndë, por i gjithë trupi i dridhej, duart dhe këmbët dridheshin si në ethe, edhe të përbrendshmet i dridheshin... U zhvesh nën peliçe, por as kjo nuk ndihmoi. Të dridhurat po bëheshin gjithnjë e më të forta. Pantelei shkoi për të zëvendësuar djemtë dhe pastaj u kthye përsëri, ndërsa Jegorushkën akona nuk e kishte zënë gjumi dhe atij po i dridhej i gjithë trupi. Diçka ia shtypte kokën dhe gjoksin, e mundonte dhe ai nuk e kuptonte se çishte kjo gjë; pëshpëritja e pleqve apo era e rëndë e lëkurëve të deleve. Nga thelat e shalqirit dhe të pjeprit që kishte ngrënë ai kishte në gojë një shije të pakëndshme metalike. Për më tepër e pickonin edhe pleshtat. - Babagjysh, unë kam ftohtë! - tha ai dhe nuk e njohu zërin e vet. - Fli, bir, fli... - psherëtiu plaka. Titi me këmbët e holla iu afrua dyshekut dhe i tundi duart, pastaj u rrit deri në tavan dhe u kthye në mulli ere. At Kristofori, me veshjen e plotë të priftit dhe me kandillo në dorë, krejt ndryshe nga si rrinte në pajton, kaloi rreth e qark mullirit dhe e spërkati me ujë të bekuar, kështu që ai nuk po i tundte më krahët. Jegorushka, duke e ditur se ishte në kllapi, hapi sytë. - Babagjush! - thirri ai. - Më jep ujë! Askush nuk u përgjigj. Jegorushka filloi të ndjente një zagushi të padurueshme dhe nuk mund të rrinte shtrirë. Ai u ngrit, u vesh dhe doli jashtë kasolles. Po gdhinte mëngjesi. Qielli ishte i vrenjtur, por shi nuk kishte. Duke u dridhur e duke u mbështjellur me pallton e lagur, Jegorushka kaloi nëpër oborrin tërë baltë dhe vuri veshin të dëgjonte. I ra në sy një katua i vogël me një derë kallamash gjysmë të hapur. Vështroi në katua, u fut brenda dhe u ul në një cep të errët mbi një grumbull bajgash të thara. Në kokën e tij të rëndë mendimet po ngatërroheshin, gojën e kishte të thatë dhe ndjente një shije të keqe metalike. Ai vështroi kapelen e tij, ndreqi pendën e palloit dhe iu kujtua se si kishte shkuar me mamanë për ta blerë këtë kapele. Futi dorën në xhep dhe nxori që andej një top qiriçi të murrmë dhe ngjitës. Si ishte futur ky qiriç në xhepin e tij? Ai mendoi, nuhati: vinte era mjaltë. Aha, ishte kulaçi i çifutes! Si ishte qullur, i shkreti! Jegorushka vështroi pallton. Kishte një pallto bojë gri, me pulla të mëdha prej kocke, qepur në formën e redingotës. Duke qenë një rrobë e re dhe e shtrenjtë, në shtëpi palltoja rrinte varur jo në korridor, por në dhomën e fjejtjes, bashkë me fustanet e mamasë. I lejohej ta vishte vetëm ditët e festave. Duke e vështruar, Jegorushkës i erdhi keq për të, iu kujtua se ai dhe palltoja që të dy janë braktisur në mëshirën e fatit, se nuk do të kthehen më në shtëpi, dhe filloi të qante me kaq dënesë sa gati u rrëzua nga plehu. Një qen i madh i bardhë, i njomur nga shiu, me tufa leshi në turi, hyri në katua dhe po vështronte me kureshtje Jegorushkën. Me siguri po mendonte, të lehë apo jo? Pasi vendosi se nuk duhej lehur, iu afrua me kujdes Jegorushkës, hëngri shtresën e sipërme të kulaçit dhe doli. - Këto janë të Varllamovit! - thirri dikush në rrugë. Pasi qau mirë e mirë, Jegorushka doli nga katoi dhe, duke kapërcyer një pellg me ujë, doli në rrugë. Mu përpara portës në rrugë kishin qëndruar qerret. Qerrtarët e lagur, me këmbët tërë baltë, të plogësht dhe të përgjumur, si mizat e vjeshtës, vërtiteshin sa andej këtej apo uleshin nëpër mashkujt e qerres. Jegorushka i vështroi dhe mendoi me vete: Sa e mërzitshme dhe sa e rëndë është jesh fshatar!. Ai iu afrua Panteleit dhe u ul pranë tij në mashkull. - Babagjysh, kam ftohtë! - tha ai duke u dridhur dhe duke futur duart në mëngë. Nuk ka gjë, së shpejti arrijmë, - gogësiti Pantelei. - Nuk ka gjë, do të ngrohesh. -------------------------------
Posted on: Tue, 12 Nov 2013 12:46:26 +0000
Recently Viewed Topics
© 2015