Hoe vrouwen eeuwenlang verkeerd uit de Bijbel werden gelezen... door zowel Godgelovigen als later ook door atheïsten. Miss-pastores Het hoeft geen betoog dat de positie van de vrouw eeuwenlang sterk bepaald is door de Bijbelse teksten die de basis vormden voor de vele kerken en culturen die eruit voortgekomen zijn. Je kunt daar makkelijk zeer kritisch over doen in onze dagen maar vergeet toch niet dat toen het humanisme in de 16e eeuw Europa zou gaan overspoelen... dat Europa vanouds al juridisch monogaam was. Die christelijke cultuur was daarin zelfs vrij uniek... en hoe belabberd het statuut voor vrouwen ook geweest moge zijn; de vrouw was in dat oude christendom tenminste van de polygame huwelijkswet bevrijd... in heel Europa kon een man slechts één vrouw wettelijk huwen. Daarin onderscheidde dat oude christendom (alle strekkingen!) zich van alle andere grote religie-culturen. Ik ben er stellig van overtuigd dat juist in het licht van die verwezenlijking (monogame huwelijkswet) dat de oude Bijbelse teksten van die over vrouwen gaan, gelezen en begrepen dienen te worden. Het zal bijvoorbeeld op de zogenaamde zwijgteksten (die tot vandaag vrouwen in de meeste kerken het zwijgen gebieden, evenals de toegang tot alle ambten ontzeggen!) een totaal ander licht werpen. Een voor vrouwen historisch bevrijdend licht, in plaats van de beperkende invloed die deze vrouwen op hele kerken en dus culturen hebben gehad. Ik stel dat wij uit deze (op het eerste zicht ogenschijnlijk vrouw-onvriendelijke en seksistische) NT-teksten al eeuwenlang niet (meer) begrepen hebben hoe vrouw-bevrijdend deze teksten juist (bedoeld) waren. Het klinkt tegenstrijdig... maar dat is het helemaal niet. Volg even mee. Waarom vrouwen al eeuwenlang door vriend en vijand foutief uit de Bijbel worden begrepen… kort relaas van een literaire miss-vatting over ‘zwijgteksten’ en ‘vrouwenteksten’. Toen de Nieuwtestamentische teksten zijn geschreven waren de eerste ecclesia (kerken) nog goeddeels bevolkt door polygame bekeerde eerste christenen en hoewel het Romeinse Rijk (en de meeste Romeinse vrouwen!) polygamie actief bestreed (onder andere door volkstellingen zoals die waar ook Jozef en Maria zich verplicht gingen aanmelden) was deze polygamie nog een veel voorkomende praktijk binnen de meeste volkeren van het Romeinse Rijk... niet in het minst onder de Joden, natuurlijk. In een ecclesia van de eerste eeuw zaten dus deels monogame, deels polygame gezinnen samen onder één dak. Mannen met polygame cultuur-achtergrond (zij meenden alvast de polygame traditie van het Oude Testament méé te hebben als argument!!) zouden nooit de leiding van welke vrouw dan ook (ook al was ze ongehuwd!) in zon gemeente aanvaarden, zoals ze ook nooit een sprekende vrouw zouden aanvaarden. Na veel onderzoek kwam ik zelf tot deze conclusie: wij - Bijbellezers van vandaag - verkijken ons zeer sterk op die zwijgteksten en vrouwenteksten in het Nieuwe Testament omdat we de strijd niet verstaan die in die eerste kerken intern gevoerd werd. WIJ lezen deze teksten en meten die af aan de waardeschaal van het mensenrecht... en dat is begrijpelijk maar we vergeten iets: de strijd die zich in het Nieuwe Testament afspeelt is die tegen het fenomeen van het (gewoonte-)rechtelijke polygame huwelijk... evenwel: de apostelen konden geen polygamie bestrijden door alle polygame huwelijken (met kinderen!) aan de deur te zetten. De maatregelen die in die eerste kerken dus genomen worden (waaronder de zwijgteksten) moeten dus begrepen worden als maatregelen in de strijd tegen polygamie, evenwel zonder de polygame gezinnen uit de kerk te verdrijven. Ik zal alle NT-maatregelen zometeen eens opsommen maar eerst moet u goed verstaan dat mannen niet méér dan één vrouw moeten hebben om toch (in juridische zin) in principe polygaam te zijn... polygamie is een juridisch statuut van een samenleving... je mag in een samenleving die polygaam is als man naar de wet meervoudig huwen. In die cultuur (met dàt gewoonterecht!) zijn de eerste kerken ontstaan en namen zij maatregelen die erop gericht waren enerzijds de polygamie als rechtsbeginsel (op termijn en succesvol!) te bestrijden en tegelijk toch de polygame christenen (dat kon een culturele meerderheid zijn!) toch aan boord van de ecclesia te houden. In de context van die strijd werd besloten dat: - ALLE vrouwen moesten zijgen en (maar!) hun man (tenminste wel toch nog) thuis om uitleg moesten vragen. Bedenk: polygame mannen (en vrouwen!) zouden geen énkele sprekende vrouw aanvaarden!! - ALLE vrouwen tijdens de erediensten hoofddoeken (uiting van vrouwelijke onderwerping in een polygame context!) moesten dragen... maar (ten behoeve van monogame, o.a. Romeinse vrouwen) buiten de erediensten waren zij vrij deze hoofddoek wel of niet te dragen, naar eigen vrije wil. - Werden uitgesloten van de kerkelijk ambten: ALLE vrouwen en ALLE mannen van méér dan één vrouw - ALLE mannen hadden vrij spreekrecht, dus uiteraard ook de polygame mannen die enkel werden uitgesloten van de kerkelijke ambten. Het mag vreemd in onze oren klinken maar juist deze maatregelen zijn zeer succesvol gebleken in die zin dat het uit de verzamelde teksten van het Nieuwe Testament ontstane latere christendom de enige van alle grote wereld-religie-culturen zal zijn (empirisch vaststelbaar!) die vanouds een juridisch monogame traditie zou kennen. Kerkvader Augustinus bevestigt dat in de 5e eeuw ook door te schrijven dat het christendom juridisch monogaam werd (exclusief monogaam!) omdat de eerste kerkvaders geen meervoudig gehuwde kerkelijke ambtsbekleders hadden getolereerd. Europa zou nochtans (mede door dat monogame christendom!) gedurende de gehele Middeleeuwen zeer zwaar onderbevolkt blijven... tot aan de Moderne Tijd (16e-17e eeuw). Dat kwam niet alleen door oorlogen en pest, dus... ook door het monogame christendom in al zijn uitingsvormen. Door die monogame huwelijkscultuur zou het stamdenken gaandeweg uit Europa verdwijnen (één man, 4 vrouwen en 73 kinderen = een ‘stam’/’stamcultuur’) en van zodra christelijk Europa zijn onderbevolking te boven komt (einde van de middeleeuwen, dus) komt er ook meer ruimte voor het individu en de vrije wil in het rechtsdenken (Erasmus) waaruit humanisme en protestantisme en veel laten vrijzinnigheid zouden groeien/evolueren... en uiteindelijk de vele (ethische) bevrijdingsbewegingen die Europa (en bij uitbreiding het Westen) vandaag zo kenmerken. Nochtans: ook in het Oude Testament werd polygamie al principieel als onbedoeld in de schepping’ verklaard… hoezeer het ook (eerder dan de tijd van eerste Bijbelauteur Mozes al!) de juridische/maatschappelijke praktijk was geweest. Ziezo... dit is mijn kijk op de vrouwen -en zwijgteksten in OT en vooral ook NT. Ik sta open voor kritiek.
Posted on: Fri, 08 Nov 2013 14:33:25 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015